In deze komende serie willen we een reeks heel gewone Nederlandse keuken kruiden gaan bespreken. Kruiden zijn bijzondere planten in de natuur. Kruiden zijn planten die ons leven kunnen verrijken. De meeste algemene kruiden hebben hun geheel eigen geneeskrachtige werking. We gaan een paar aspecten van deze keukenkruiden wat dieper belichten. Wat hun werking op ons lichaam is. Hoe je ze kunt kweken. Welke kruiden wél en niet bij elkaar passen. En in welk gerecht ze goed passen. Gewone kruiden die je overal kunt kopen en in het eten kunt gebruiken. Keukenkruiden die je als flinke plant in je tuin kunt zetten. Of op het balkon of de vensterbank kunt laten groeien. We kunnen natuurlijk een enorm uitgebreid scala kiezen, maar we gaan ons in deze serie beperken tot gewone kruiden die overal verkrijgbaar zijn. Gewone kruiden voor in de keuken. Hier vind je een serie korte artikelen over algemene keukenkruiden. We beginnen met de inleiding (deel 1). Deze serie zal zich langzamerhand gaan uitbreiden. Elk kruid met één lekker recept erbij. Veel lees- en inspiratie plezier gewenst.
Kruiden door de geschiedenis
Zolang mensen hier op deze planeet leven, vertrouwen we al op kruiden. Duizenden jaren lang kenden we de smaak, de geneeskrachtige werking en we gebruikten kruiden om in contact met de Goden te komen. Wist u dat er zaden van kruiden zijn gevonden die 200.000 jaren oud zijn ? De allereerste mensen op aarde aten alléén kruiden die ook door dieren werden gegeten. Dan wisten ze zeker dat de kruiden niet dodelijk waren. Dieren zouden zoiets nooit eten.
Door alle eeuwen heen leidde mondelinge overlevering tot een enorme kennis over kruiden. Deze werd van generatie op generatie overgeleverd. In de oude ayurveda zijn er kruiden beschreven, waarvan de werking éérst duizenden jaren lang mondeling werden overgeleverd. Tot de werking ervan werd opgeschreven.
Het alleroudste begin
Kruiden om het gebed te laten ‘opstijgen’ naar de Goden
In bijna ieder geloof of religie in de wereld was het idee dat de Goddelijke wereld verbonden was met de menselijke wereld. En kruiden waren ‘de brug’ tussen het aardse en het spirituele. De uitleg is dat mét deze (wie)rook het gebed opstijgt naar de Hemel of het hogere in de natuur.
Toen het menselijke denken zich verder ontwikkelde, ontwikkelden de eerste geloven en religies zich tot geneesstelsels voor lichaam én geest én ziel.
De meest opvallendste zijn daarbij de Indiase Ayurveda, de traditionele Chinese geneeskunde. Maar ook in Tibet, in Australië (de Aboriginals) en in Amerika (de Indianen) gebruikten de inheemse bewoners hun hechte relatie met de natuur om hun heen om uit te vinden hoe ze geneeskrachtige kruiden konden gebruiken bij hun rituelen in en hun geneeskunde. Een paar voorbeelden ?
- In Australië hebben de ervaringen van de Aboriginals met kruiden zoals eucalyptus en de “tea tree” boom ertoe geleid dat wij de goede werking ervan nu óók kennen
- De genezers bij de oude Indianen ‘luisterden’ naar hun planten. En hierdoor leerde wij de echinacea, de alsem en de jeneverbesstruik kennen.
- Maar in Afrika vinden we de meeste gevarieerde en oudste kruidentradities. Hier wordt (en werd duizenden jaren lang) tot in de meest afgelegen streken alle aspecten van de geneeskunde doordrongen van het gebruik van kruiden. Soms zijn dit zelfs de enige beschikbare medicijnen.
De oude Egyptenaren schreven en maakten, rond 1550 v. Chr. de “Ebers Papyrus” . Een enorm geschrift met ca 850 verschillende kruidenrecepten en hun werking. Een holistische benadering van ziekte en gezondheid. Tweehonderd jaren later inspireerde dit grote geschrift de Griekse genezer Asclepius om zijn eigen geneescentra op te zetten. Erg bijzonder is dat hij gebruik maakte van kruiden om geest, lichaam en ziel te zuiveren.
De Geneeskundige wetenschap
Hippocrates, de grondlegger van de geneeskunde
Eigenlijk was hiermee de éérste geneeskundige wetenschap geboren. Want deze Asclepius trok enorm veel volgelingen, en één daarvan was Hippocrates. Deze Hippocrates was de grondlegger van de medische wetenschap. Zijn gevleugelde uitspraak kennen we nóg steeds : ..” Laat uw voeding uw medicijn zijn, en uw medicijn uw voeding..”..
En daarmee nam hij afstand van de bestaande ideeën dat zwarte magie of boze geesten de veroorzaker van ziekten zouden kunnen zijn. Hij baseerde zijn praktijk op observaties.
Hij zei dat het lichaam als één geheel moet worden behandeld en zette kruidenmedicijnen, voedsel, frisse lucht, hygiëne en rust op één lijn bij zijn behandelingen van de zieke mens.
Eigenlijk legde Hippocrates hiermee de basis voor de Europese geneeskunde, die 1500 lange jaren méé zou gaan.
Met de komst van de Romeinen werd de geneeskunde een meer ‘mechanische’ van opvatting. Men zag de lichaamsdelen als aparte delen. Dit is nog steeds óók de opvatting van de Farmaceutische wetenschap. En hiermee raakte de kruidengeneeskunde uit de mode.
De Geneeskrachtige Keuken 