Wat is goede voeding bij leverproblemen. Wat kunt U eten en wat de belast de lever nog meer ? De ayurveda heeft een geheel andere kijk op leverproblemen. Hier vindt U een goed gedocumenteerd artikel. Met voedingsadviezen, samengesteld voor ervaren ayurvedische artsen. Over voeding dat de lever ondersteunt en deze helpt om goed te functioneren. Dit informatieve artikel is het lezen waard.
De afgelopen week heb ik een poos gesproken met een hele vriendelijke meneer uit België. Hij vroeg me een paar dingen. In dit gesprek kreeg ik het idee om een artikel over goede voeding bij leverproblemen te schrijven. Ook deze keer ben ik te rade gegaan bij Dr. Kris Verburg. En veel gevraagd op het ayurvedisch centrum. Dr. Kris Verburgh geeft erg veel informatie over de werking van onze lever, het gebruik van paracetamol en andere zwaardere pijnstillers. Over hun invloed op de leverwerking en het nuttigen van alcohol tegelijk met paracetamol. Diclofenac houdende pijnstillers zijn niet gezond voor onze lever. De enorme schade die zoiets in je lichaam kan aanrichten, geeft te denken . Acuut leverfalen is er een van.
Medicatie en onze lever.
Zoals iedereen zo langzamerhand al wel weet, onderdrukt medicatie de problemen. En lost ze nooit op. Zo krijg je een cirkel van vele tabletten te “moeten ” slikken, waarvoor er driekwart bedoeld zijn om de bijwerkingen van de andere ietwat te neutraliseren. De bijwerkingen worden zwaar onderschat. En je probleem is niet verholpen. Hoe kon ons dit gebeuren ? Eigenlijk is het eenvoudiger om iemand een tabletje tegen een te hoge bloeddruk te geven, als een uur te gaan uitleggen wat U kunt doen aan Uw voeding. En dan van de patient te horen te krijgen “..dat hij zulk eten niet lust..”.
Dr. Kris Verburgh heeft hier vele bladzijden aan gewijd.
Als U echt iets wil doen, koop dit boek en lees het maar eens.
Dr. Kris Verburgh hecht enorm veel waarde aan gezonde voeding, maar in mijn Ayurvedische info vond ik ook echt duidelijke richtlijnen;
Het volgende artikel is NIET door mij geschreven, maar geschreven door een zeer deskundig Ayurvedisch arts.
Leveraandoeningen en een dieet.
…”… Het is vooraleerst belangrijk om te wijzen op de relatie tussen de lever en de spijsvertering. Het functioneren van de lever is afhankelijk van de spijsverterings energie en van de voedingsstoffen die vrijkomen door deze verwerking van ons voedsel door maag, darmen, alvleesklier en gal. Is deze spijsverterings energie al verminderd, dan zal ook de lever problemen krijgen om energie en voedingsstoffen te vormen.
Daarnaast zullen , bij een verminderde spijsvertering, onverteerde voedselresten in de darmen achterblijven. Door de inwerken van darmbacteriën kan dit gifstoffen opleveren. Ook deze moeten door de lever worden opgeruimd. ( ook bij candida) . Dus enerzijds is er een verminderde opname van voedingsstoffen, en daardoor een verminderde energie ; anderzijds wordt er ook nog een groter beroep gedaan op de lever. Het is dan ook goed te begrijpen dat leverstoornissen met een grote vermoeidheid gepaard gaan.
Dit dieet houdt rekening met de verzwakte spijsvertering en zal daarnaast de lever versterken.
( ..Je hebt 3 dosha’s , Vata, Pitta en Kapha… Kapha is generaliserend gezegd onze “rondere medemens”, Pitta de “middenmaat ” en Vata de “en dunne “lange en dunnere medemens ” En verder zou het goed zijn om globaal je constitutie type te weten. constitutie-type ayurveda . Dit kun je zelf uitprinten, invullen en je hebt een globaal beeld van je constitutie. ( Een werkelijk volledige vragen lijst heeft wel 100 tot 150 vragen. dat is iets te veel, en kun je eigenlijk beter aan een ayurvedisch arts overlaten.) Maar hier heb je een idee.
- Neem zoveel mogelijk zuivere of biologische voeding: alle kunstmatige toevoegingen, bestrijdingsmiddelen, kunstmest etc zijn extra ballast voor Uw lever.
- Stop , of beperk , zoveel mogelijk de consumptie van zwarte thee, koffie, cola, alcohol, en cacao/chocola . Stop met roken.
- Vermijd geroosterde, gefrituurde en gerookte voedingsmiddelen.
- In grote trekken dient Uw dieet eiwitarm te zijn, vetarm en bestaande uit veel ( bittere) groenten en verse, volle granen. Met mate zuivelproducten.
- Eet zoveel mogelijk volgens Uw constitutie.
Een goede spijsvertering ondersteunt de leverproblemen.
- ( Warme) pap te eten, of rijst , granen met liefst een beetje sesamolie, beetje ghee of khichari.
- Groenten : vooral gekookt of geblancheerd. Kook ze bij voorbaat met kruiden. Neem GEEN rauwkost en liefst geen bladgroenten ( spinazie, andijvie, sla ) . Veel wortel en bieten, pompoenen en venkel.
- Bonen of peulvruchten liever niet, deze zijn te zwaar. U kunt wel mung- of aduki bonen nemen en met mate linzen. Bij voorkeur verwerkt in een dahl of khichari; in ieder geval bereid met VATA balancerende kruiden. ( zie verderop in artikel).
- Granen : vooral quinoa, basmati rijst, haver, bulgur, amaranth en gierst. Maak er ook warme papjes van of neem ze met een beetje ghee of olie.
- Noten : Neem geen zware noten, amandelen kunt U een nacht wellen, walnoten met mate nemen, zaden zijn goed, maar rooster ze dan in een droge koekenpan.
- Géén vlees : neem kip, verse vis, kalkoen, zachtgekookt ei met mate.
- Zuivel : Kefir, geitenmelk, biogarde, karnemelk, takra en ghee .
- Vetten : Kies voor sesamolie, lijnzaadolie, olijfolie extra vierge, walnoorolie, zonnebloemolie, ghee en biologische boter.
- Omdat de lever een orgaan is van de PITTA constitutie, dienen PITTA’s zich zorgvuldig aan een pitta-balancerend dieet te houden . De nadruk hoort dan te liggen op veel groenten; afwisselend salade/rauwkost met gekookte en gestoomde groenten. En daarbij als granen vooral; basmati rijst, zilvervliesrijst, quinoa, rogge , haver. Weinig zuivelproducten)
- Neem drie maaltijden per dag, zonder overslaan en met regelmaat. Niet ( teveel ) scherpe kruiden. KAPHA’s dienen vooral grotere porties van groenten te nemen, met name salade en rauwkost. Beperk het vetgebruik, en vermijd zorgvuldig gefrituurde en te vette voeding. Grill, stoom en kook het liefst Uw voeding. Wees ZEER spaarzaam met zuivel en eet het liefst geen tarwe. Volg verder de richtlijnen die bij Uw constitutie passen.
Algemene voedingsadviezen bij leverproblemen.
- Groentensappen: vooral veel wortelsap.
- Veel groenten: Bittere en zoete groenten zijn goed voor U . ( witlof, radijs, pompoenen, wortelen, pastinaak, rettich en gekiemde groenten. geen bladgroenten als spinazie, andijvie en postelein. ; sla met mate ; VERMIJD de nachtschade familie = tomaat, paprika, aardappel, aubergine, courgetten
- Bonen en peulvruchten: ; het liefst mungbonen, adukubonen, linzen.
- Geen rood vlees, gefrituurde voeding en suikers.
- Vetten: kies vetten die goed zijn voor Uw lever. , maar dan wel met mate. ( is ca 2 eetlepels per dag) ; extra vierge olijfolie, lijnzaadolie, sesamolie, ghee, zonnebloemolie, walnootolie, amandelolie.
- Vis : EEN keer per week vette verse vis; haring, zalm, makreel , sardine.
- Noten: gewelde walnoten en amandelen.
- Zuivel: wees matig met zuivel, en neem deze het liefst apart, Kies voor ( biologische) karnemelk, geitenmelk, en geiten- en/of schapenyoghurt ( of kwark) . Biogarde, kefir, takra, geitenkaas, panir, cottage cheese, biologische roomboter, en ghee, Vervang het liefst de melk door granenmelk, ( haverdrank, rijstemelk, sojamelk etc) . en notenmelk, amandelmelk, enz. Lassi is goed met gember, snufje zeezout, korianderpoeder, ( of verse koriander) en komijnpoeder.
- Eiwitten: beperk eiwitten; EEN keer per week vette vis, en met mate kip, kalkoen, eieren en zuivelproducten. Vermijd zware eiwitten; gebakken ei, of vlees met zuivel/kaas of gebakken vlees.
- Kruiden : die goed zijn voor de lever zijn met eerste name kurkuma-longa , en verder aloé vera, anijszaad, fenegriek, gember, munt, koriander, komijn, oregano, knoflook, kardamom, kaneel, kerrie, en met mate zwarte peper, rozemarijn, venkel.
- Drinken : naast de genoemde groentensappen is citroensap en limoensap heel goed ter ondersteuning van de lever, ook de aloe-vera drank. Drink geen koude , maar warme dranken; kruidenthee en granenkoffie. Geen alcohol.
Let op goede voedselcombinaties en maak licht verteerbare maaltijden .
Een goed kookboek:
- MADHUR JAFFREY’s “VEGETARISCHE GERECHTEN”
- Een standaardwerk met meer dan 600 recepten uit de hele wereld.
- UITG : BZZTÔH . Den Haag ( isbn : 90.5501.780.9 )
En al zou je helemaal geen leverproblemen hebben, dan nog is het een geweldig kookboek. Geen uitvoering met prachtige plaatjes en foto’s . Er staat NIET EEN foto in het hele boek. Maar de recepten zijn hemels lekker, zuiver en makkelijk te maken.
BRONNEN:
- “Ayurvedische Voedingsleer” in de praktijk, DR. A. K. Mehta
- “De Voedselzandloper”, DR Kris Verburgh
- vele en vele ayurvedische artikelen op het internet.
Met een vriendelijke groet van Tieneke,
Zoekt u de beste curcumine en/of kurkuma ? Ik, persoonlijk, beveel u dekurkumaspecialist aan. Een webshop met specialistische kennis en veelzijdige kurkuma producten. Zij zijn de nummer ÉÉN in kurkuma.
Hallo Tieneke, ik ben op zoek naar recepten voor mijn hondje die explosief hoge leverwaarden heeft en kwam jou blog tegen. Overal wordt geschreven dat bij leverproblemen geadviseerd wordt vis en kip o.a. te nuttigen maar mijn dierenarts zegt dat kip teveel eiwitten heeft en schadelijk voor onze kleine Sunny zou zijn. Ik snap het dus helemaal niet meer. Ze willen mij als het ware dwingen om blikvoer en brokjes voor hem te kopen maar ik wil hem liever verse voeding geven omdat ik de toevoegingen in de kant en klaar maaltijden niet vertrouw. Zou je reactie heel erg waarderen!!! warme groet, Silvia