Wensen we jullie allemaal toe ! Maar wist je dat in oude eeuwen het jaar helemaal niet op 1 Januari begon ?  Maar op 1 Maart. Van oorsprong was Kerst ‘het Feest van de Zonnewende’. Op 21 December is het de kortste dag van het jaar. Dan hebben we de kortste dag gehad en worden de dagen weer langer. Vroeger werd dit gevierd met lichtjes en een versierde boom. Vandaar onze kerstboom en alle lichtjes en lampjes erin. De zon kwam weer vroeger óp en de dagen werden langer. Maar waar komen eigenlijk de namen van onze maanden vandaan ? Hier vind je een erg leuk en bijzonder artikel over de namen van de maanden en hun oude geschiedenis. 

De namen van de maanden in oude eeuwen 

Toen we, vele eeuwen geleden,  onze ‘oude Goden’ moesten afzweren en de ‘nieuwe religie’ welkom hebben geheten, wilden de oude bewoners van het vroegere Europa hun feesten niet kwijt. En daarom is Zonnewende Feest omgedoopt tot “Kerstmis”.

               De Namen van onze maanden

En heeft men er daarna direct maar 1 januari, oftewel het begin van het Nieuwe Jaar, van gemaakt.

Maar dat was vroeger niet zo. Het nieuwe jaar begon op 1 Maart. Dat kun je nog “tellen” aan onze maand kalender. Bijvoorbeeld “September” betekent “De 7^e Lucht”. Oftewel de zevende keer dat het volle maan was. “Sept” betekent 7. En het is nú onze 9^e maand.

Oktober komt van “acht”. “Oct” betekent 8. Dus oktober betekent “de 8^e Lucht”, de volle maan was 8 maal gezien. En nu is het onze 10^e maand.

November komt van “neuf”, de maan was aan haar negende ronde bezig. En nu is het onze 11^e maand.

December ? December komt van 10. Het Franse woord ‘dix’ heeft nog een echo van deze klank. Dus December betekent de 10^e keer dat de maan vol langs de hemel komt. Waarschijnlijk heeft men de volle manen geteld.

Dus de Januari en Februari waren de laatste maanden van het jaar, in plaats van de nieuwe

De namen van onze maanden hebben we overgenomen van de Romeinen

Ze zijn onder meer genoemd naar oude Goden en Keizers in het oude Romeinse Rijk. Oorspronkelijk kende de Romeinse kalender maar tien maanden, en begon het jaar in maart. De laatste maand van het jaar, december, werd gevolgd door een naamloze winterperiode. Deze twee maanden kregen in de zevende eeuw voor Christus de namen januari en februari. Later werd januari de eerste maand van het jaar.

• Januari  Is genoemd naar Janus, de god van doorgangen, poorten en in- en uitgangen, ook in de tijd. Wat meer algemeen werd Janus wel gezien als god van alle begin, en van de overgang van oud naar nieuw. Janus wordt meestal afgebeeld met twee gezichten: een dat naar voren kijkt (naar de toekomst) en een dat naar achteren kijkt (naar het verleden). De elfde maand van het jaar werd naar hem vernoemd omdat hij als het begin van een nieuwe periode werd beschouwd – het was namelijk
  

  ‘De Romeinen’ hebben een grote invloed op de namen van onze maanden gehad,..

  de eerste maand na de winterse zonnewende. Dat deze maand uiteindelijk de eerste maand van het jaar werd, heeft ook met die associatie te maken.

• Februari Komt van het Latijnse ‘februare’, dat ‘reinigen’ betekent. Letterlijk ‘de maand van het reinigingsfeest’. In deze laatste maand van het oude Romeinse jaar werden reinigingsoffers gebracht.
• Maart Is genoemd naar “Mars”, de god van de oorlog; mogelijk zo genoemd omdat in het voorjaar de strijd, die ’s winters stillag, weer hervat kon worden. Overigens kan de vernoeming naar “Mars”  ook te maken hebben met het feit dat hij oorspronkelijk de god van de vegetatie was; in maart begint alles weer te groeien. De winter is voorbij.
• April  Deze herkomst is onzeker. De Latijnse vorm was aprilis; deze kan komen van een Etruskisch woord dat uiteindelijk teruggaat op de naam Aphrodite (de godin van de liefde). Een tweede mogelijkheid is een verband met aperire, dat ‘openen’ betekent, ter aanduiding van de ontluikende natuur. Ook wordt wel een verband met apricus, Latijn voor ‘door de zon beschenen’, verondersteld.
• Mei Is genoemd naar Maia, in de Romeinse mythologie de moeder van Mercurius, maar oorspronkelijk de godin van de groei. Ook mogelijk is dat de maand genoemd is daar de god Jupiter Maius, die groeikracht brengt. De namen Maia en Maius gaan beide terug op maior, wat ‘groter’ betekent.
• Juni Komt van naar Juno, de beschermgodin van de vrouw, het huwelijk en de geboorte.
• Juli dankt haar naam aan Gaius Julius Caesar noemde in 44 voor Christus zijn geboortemaand naar zichzelf. De maand heette oorspronkelijk quintilis ‘vijfde’, omdat het de vijfde maand was van het jaar (dat immers in maart begon).
• Augustus Is vernoemd naar keizer Augustus (letterlijk ‘de verhevene’), de eerste keizer van het Romeinse Rijk. Hij haalde in deze maand zijn belangrijkste overwinningen en werd in augustus consul. In 8 voor Christus stemde Augustus ermee in om de zesde maand van het jaar, die tot dan toe sectilis/sextilis (‘zesde maand’) had geheten, voortaan augustus te noemen. Dat Augustus ook in augustus overleed, is toeval. Ons woord oogst is van augustus afgeleid.
• September Zoals al geschreven komt van septem (‘zeven’). Deze maand was oorspronkelijk immers de zevende maand van het Romeinse jaar.
• Oktober Dit komt van octo ‘acht’ , de achtste keer dat het volle maan was.
• November Komt  van novem ‘negen’, de negende volle maan.
• December komt van decem ‘tien’. Tien maal de volle maan gezien.

Wanneer deze namen precies in het Nederlands zijn overgenomen, is niet helemaal duidelijk. Het lijkt erop dat dit in de loop van de Middeleeuwen is gebeurd. In oude teksten uit die periode komen we vaak zowel woorden als marte (‘maart’) en april tegen,  als oudere Nederlandse benamingen als herfstmaand, lentemaand en wiedemaand. (oogstmaand).

Weten  jullie, het was hartstikke interessant om de namen van al onze maanden op te zoeken. Ondertussen heb ik mijn oude verzamelde strips van Asterix en Obelix óók weer eens een keer gelezen. Vanwege de Romeinen. En ben ik met een dikke glimlach op mijn gezicht de trap naar beneden gelopen. En heb me vervolgens een enorme beker warme chocolade melk gemaakt. Met een flink toef slagroom. Mijn dag kon niet meer stuk !

Met een hartelijke groet van Tieneke

PS : Zoek je uitstekende kurkuma en/of curcumine ? Bij een goede firma, met diepgaande kennis en knowhow over haar ayurvedische producten ? Ik, persoonlijk, raad je de kurkuma specialist aan. Een webshop met specialistische kennis en veelzijdige kurkuma producten. Zij zijn de nummer ÉÉN in kurkuma. Zeker weten !