Wie kent het niet uit zijn/haar kindertijd ? Griesmeel. Er zijn vele verschillende meningen over griesmeel. In Nederland was het soms een trauma uit iemand’s kindertijd. Terwijl een ander het de lekkerste pudding vindt die men zich kon indenken. Ik ben eens in de wereld van de griesmeel gedoken. En kwam tot fascinerende verhalen en recepten.  In het Oosten van onze wereld wordt griesmeel soms als ‘voeding voor de Goden’ bestempeld. Maar wat is griesmeel eigenlijk ? Hoe wordt het gemaakt ? Wat kun je er voor recepten mee maken ? Waarom vinden kinderen het wel of niet lekker ? Hier vindt u een interessant artikel over Griesmeel. Met 10 bijzondere recepten.

Een artikel over griesmeel gaan schrijven ? Dat is toch ‘zonde van je werk en tijd’

Toen iemand mij vroeg : ,..Én ? Waar gaat je BLOG  aanstaande zondag over ?..”.. “Over griesmeel”, zei ik.

De reacties waren zonder meer ‘interessant’ te noemen. De ene persoon begon zich te schudden en maakte kots neigingen. Het gebruikte woord zal ik niet gaan herhalen. En een andere persoon zei dat ze dat niet lustte. Met van die vieze klontjes erin. En een derde riep direct ; ..Griesmeel ? Oh, gruwel. Vreselijk !  Ik heb er trauma’s aan over gehouden !..”..

Alleen één persoon riep “Griesmeel ? Héérlijk ! Met vers gemaakte bessensap. Mijn moeder maakte dat vaak. Zó lekker,..! In van die kleine puddingvormpjes…”..

En ik ? Ik was er gek op. Griesmeel met karamel en amandelen. Griesmeel met rode bessen. Nou, daar kon je me ’s nachts voor wakker maken. Als mijn moeder geen tijd had om het te maken, dan mocht ikzelf naar de winkel lopen, om een pakje griesmeel te halen. En kookte ikzelf de ‘griesmeel met gedroogde vruchtjes’. Heerlijk was het, héérlijk ! Die zachte zoetheid. Nog steeds kan ik het ruiken en proeven. Het had een lichte bitterheid.

Nou moet ik er wél bij vermelden dat ik de griesmeel alléén als pudding ken. En de reacties, op mijn voornemen om over griesmeel te gaan schrijven, waren niet positief.

Bijna iedereen begon met afkeer over de gruwel van griesmeel te vertellen. Het érgste waren de verhalen over de  ‘vieze klontjes’. Eigenlijk heb ik nog een paar minuten overwogen om een ander onderwerp te kiezen. Over ‘de snelkookpan’ bijvoorbeeld. Of zoiets. Maar, zoals u ziet, ben ik niet van onderwerp veranderd ! Een artikel over griesmeel schrijven was ‘zonde van je werk en tijd’. We zullen het zien.

Wat is Griesmeel eigenlijk ?

Als je het snel wilt uitleggen kun je van griesmeel zeggen dat het eigenlijk een bijproduct is. Als je namelijk van graankorrels meel (bloem) wilt maken, dan moet je het gaan malen. Een ‘gewone rijpe graankorrel’ bestaat uit 3 gedeelten :

• De zemel
• De kiem
• Het meel lichaam

Een ‘zemel’ zal wel een taai stukje graankorrel zijn, want in het Gronings noemen ze iemand, die enorm kan zeuren ‘een zemel’. Of iemand die erg langzaam is, en nergens een eind aan kan breien.

..”..Gôh, Die-en-die ? Wat is dát een zémel !..”.. Ik heb dus als kind jarenlang gedacht dat ‘een zemel’ een vreselijke langzame zeurkous was. Maar het bleek een stukje van een graankorrel te zijn. Maar dit even tussendoor.

Malen van de granen leveren dus de meel (bloem) op, maar er blijven ook grovere stukjes meel-lichaam over.  Dit heten ‘de griezen’. En als je ná het malen de meel óók nog eens keer gaat zeven, dat heet ‘het builen’ , dan zeef je ‘de griezen’ uit de meel.

Door het builen, zeef je dus de griezen uit de gemalen tarwekorrels. Hahaha, grappig. En houd je op het laatst de bloem, de zemelen en het wat grovere griesmeel over.

Ga maar eens bij een molen kijken, dit is echt interessant om te zien. Zeker voor de kinderen. Ná de corona tijd. Hier bij ons in de buurt, in Kropswolde, staat nog een oude molen. Deze werkt nog, en met een klas met kinderen (ik was schooljuf en dit was een leuk uitje) ging ik daar regelmatig eens kijken.

Dan kochten we daar ook pannenkoekenmeel, en gingen verschillende Moeders van de klas pannenkoeken bakken. Op het schoolplein. Van zo’n klas-uitje leerden de Kids een heleboel. Dat was écht leuk !

Omdat in Nederland vooral gewone tarwe wordt gebruikt, is het griesmeel van deze tarwe vrij wit en ook zacht. Dit is de griesmeel die gebruikt wordt voor de griesmeel pudding. Griesmeel pudding met bessensap.

Griesmeel, lijkt dat niet een beetje op Polenta ?

Ja, dat klopt. Het verschil is dat griesmeel van tarwe wordt gemaakt. En griesmeel van maïs heet : polenta. De smaak van polenta is toch beduidend anders dan van griesmeel. Polenta is wat geler en de smaak is een beetje voller en zoeter.

Wist je dat er heel veel soorten pasta van griesmeel wordt gemaakt ? Deze pasta maken ze van de harde soort tarwe die ‘durum tarwe’ heet, Dus iemand die geen griesmeel lust, maar wel macaroni, die eet dus nog steeds griesmeel.  Maar ik moet er wel bij zeggen dat dit van een hele fijne soort griesmeel is gemaakt.

Ze noemen het ook wel ‘semolina’. In Turkse en Marokkaanse winkels hebben ze veel ‘semolina’ producten. Wist je dat deze soort van griesmeel vroeger voor veel dingen werd gebruikt ? Griesmeel van harde tarwe is zó hard, dat deze relatief weinig vocht opneemt. In de oudheid werd het zelfs in de geneeskunde gebruikt.

De oude geschiedenis van griesmeel.

In mijn lange zoektocht, op het internet en in al mijn boeken, naar interessante weetjes en leuke toepassingen en recepten met en over griesmeel ben ik gestuit op Hildegard von Bingen. Zij leefde van 1098–1179 in de benedictijnenabdij. In die tijd was zij een mystica, profetes, theologe, kunstenares en componiste. Haar recepten zijn eenvoudig, maar men moet er wel een deskundige bij halen (arts/genezer) die op de hoogte is van haar receptuur. Zulke ‘recepten’ zijn slechts verkrijgbaar op doktersrecept, maar in Duitsland en Zwitserland receptvrij. Haar recepturen staan in het medicinale leerboek ‘Causae et Curae’. Daarin beschrijft zij nauwkeurig de flora en de fauna en de geneeskrachtige waarde van planten, vissen, dieren en edelstenen.

Met het aanbreken van de Tweede Wereldoorlog kwam jammer genoeg alle onderzoek op het tweede plan te staan. Toch bleek ironisch genoeg juist de oorlog de perfecte testcase voor “Causae et Curae”. Men paste noodgedwongen – bij gebrek aan gewone medicijnen – de kruiden en geneesmethoden van Hildegard toe op zieke en gewonde patiënten zoals bij brandwonden, diarree en etterende zweren. Het succes van deze eenvoudige middelen was verbluffend. Na de oorlog besloot Dr. Hertzka zich geheel te wijden aan het onderzoek, waarin Hildegard van Bingen  consequent als de ‘grote Geneesheer’ betitelt.

Hildegard van Bingen is eeuwenlang in de vergetelheid geweest. Ze had veel goede ideeën over voedsel en wat gezond voedsel precies zou zijn. Een van de dingen die ze, als je last hebt van je ingewanden, aanprijst is griesmeelpap van spelt. Ze noemt dit letterlijk : ‘griesmeel pap van spelt is een goede zalf voor je ingewanden’

Verder is er niet zo heel veel interessants over de oude geschiedenis van griesmeel te vinden. Maar er was nog één ding wel erg bijzonder :

Er werd in het jaar 243 al geschreven over griesmeel. In dit geval als een soort oliebolletjes. Ze noemden ze ‘globi’. Het recept, met een korte beschrijving,  heb ik onderaan bijgevoegd.

Is griesmeel gezond ?

Nou, ik dacht het wel. Kinderen vinden eigenlijk wel veel dingen, die gezond zijn, niet zo lekker. Ongezonde dingen lusten ze graag. Eten moet je leren, vind ik !

• Griesmeel bevat veel magnesium en kalium. Deze spoor elementen vormen een beschermende laagje, dit laagje voorkomt dat schadelijke stoffen inwerken op de hartspier.
• Als gevolg hiervan beschermt griesmeel waarschijnlijk tegen hart- en vaatziekten.
• De grote hoeveelheid vitamine E in griesmeel, herstelt het menselijk lichaam na een ziekte of een ernstige operatie.
• Griesmeel is een natuurlijke antioxidant en een bron van jeugd. Regelmatige eten van griesmeel maakt de huid elastisch, herstelt beschadigd haar en nagels.
• Griesmeel bevat veel ijzer. Dit spoor element is nodig voor volwassenen en kinderen om bloedarmoede te bestrijden en bloedarmoede te
  

  Een oud ‘griesmeel pudding recept’ uit 1886

  voorkomen.

• Griesmeel is goed voor vrouwen en meisjes op maandelijkse dagen, omdat tijdens zo’n periode een vrouw veel bloed kan verliezen
• Griesmeel versnelt de productie van hemoglobine in het bloed.
• Zink heeft een goede invloed op het mannelijke en vrouwelijke voortplantingssysteem.
• Ook is zink, in griesmeel, verantwoordelijk voor het goed functioneren van de lever.
• Griesmeel bevat de gehele B-groep vitamines. Deze zijn nodig voor een mens om de psycho-emotionele achtergrond en de stabiliteit van het centrale zenuwstelsel te behouden.
• Griesmeel verbetert de mentale en fysieke prestaties, verbetert het geheugen en het zien, evenals de waarneming.
• Ook helpt griesmeel bij vermindering van het risico op seniele dementie.
• Griesmeel is rijk aan calcium en in combinatie met melk neemt de werking van calcium aanzienlijk toe.
• Griesmeel versterkt ons botweefsel, onze haren, onze nagels en ons gebit.
• Zwangere vrouwen doen er goed aan om griesmeel te eten. Het lichaam begint, tijdens zwangerschap, met de vorming van het skelet van de baby. En dit kost de moeder veel calcium.
• De inhoudsstoffen van griesmeel onderdrukken ook zenuwinzinkingen en bevorderen een snel herstel na een depressie.
• Artsen die iets weten van natuurlijke geneeskunde en voeding adviseren mensen met chronische nierziekten om griesmeel te eten. In dit geval wordt de griesmeel pap gekookt in water en niet in melk. Lekker ? Nee.  Gezond ? Ja !
• Griesmeel helpt patiënten met ziekten van de slokdarm, maag, blaas.
• Griesmeel heeft een verzachtende werking. Zoals Hildegard van Bingen al opmerkte. Als je het eet beschermt griesmeel de wanden van de maag. Helpt tegen krampen en verlicht pijn. Het helpt slijm en toxische stoffen uit het darmkanaal te verwijderen. Dus griesmeel is zalf voor je ingewanden, zoals ze al opmerkte in ca het jaar 1100.
• Dit alles wordt nog steeds beschouwd als een uitstekende preventie tegen problemen in het spijsverterings stelsel.

Nog meer over griesmeel

Griesmeel maakt, doordat het water afstotend kan werken, gebakken producten zeer geschikt om lekker krokant te maken. Bak je bijvoorbeeld een brood, dan is een laagje ‘semola’ aan de buitenkant van het deeg een ideale manier om een mooi krokant en gebruind korstje te krijgen.

De bekende kookster Nigella Lawson, gebruikte het bijvoorbeeld om geroosterde aardappeltjes goudbruin en krokant te krijgen. Ze mengde een paar eetlepels griesmeel door een pannetje voorgekookte aardappeltjes. Met een beetje boter. Ze giet het over de aardappeltjes en zet het even onder de hete grill. Mmmm,..

Zoals ik al vaak heb opgemerkt, ik verzamel al bijna 50 jaren kookboeken. En boeken over voeding en achtergronden van voeding. Ik kook alles, wat ik maar bedenk en kan vinden. In het boek “De Dikke van Dam” van Johannes van Dam staat een leuk stukje over griesmeel. En de uitdrukking “Röde Gröde met Flöde” was wel bekend, bij ons, hier in Groningen. Johannes van Dam schrijft er ook over.  Dat schreef je dan met streepjes door de ‘O’. maar die kan ik op de computer niet vinden. Ik wist niet dat dit een Deens gerecht was. Rode grutten met Room.

Ik heb dat ooit eens gegeten op een Duits eiland, Borkum was het geloof ik. Dat was een bijzonder gerecht, en ik had (weer eens) zin in wat lekkers. Ze hadden toen de griesmeel niet in melk gekookt. Maar in de bessensap, en er room óver gedaan. Dát was pas lekker. Het is een Berlijns recept. Johannes van Dam vond het niet lekker. Maar ik wel ! Het was echt lekker !

Griesmeel ? Je kunt mij er ’s nachts voor wakker maken. Het is supergezond, het is lekker en het is héérlijk ouderwets. En zo is dat !

10 Recepten met Griesmeel uit de hele wereld

• Recept Griesmeel cake met kurkuma
• Recept Griesmeel Gnocchi
• Recept Griesmeel pudding met rozijnen en advocaat
• Recept Indiase griesmeel pannenkoekjes met koriander
• Recept Indiase hartige griesmeel koek
• Recept Griesmeel- pudding met saffraan
• Recept Globi griesmeel oliebolletjes uit de 2e eeuw v-Chr.
• Recept Warme ouderwetse griesmeel pudding Oma’s tijd
• Recept Gewone griesmeel pap
• Recept Griesmeel vlaai met appeltjes

Toch nog even kijken hoe je zelf deze Griesmeel pudding met verse rode bessen saus maakt ?

Dank je wel voor het lezen, en veel kook- en eetplezier met de vele griesmeel recepten.

Met een hartelijke groet van Tieneke

Zoekt u de beste curcumine longa en/of kurkuma longa ? Niet in plastic verpakt ? Maar wél in bijzonder Miron glas. Of in een papieren brievenbus verpakking ?  Met een absoluut minimum aan plastic in de verpakkingen ?  Een webshop met aandacht voor ons milieu ? Ik, persoonlijk, beveel u dekurkumaspecialist aan. Een webshop met brede specialistische kennis over kurkuma en curcumine en veelzijdige hoogwaardige zuivere producten. Zij zijn gewoon de beste als het over kurkuma gaat ! De beste kwaliteit voor de laagste prijs. Natuurproducten volgens de oude 100 % natuurlijke ayurvedische methode. Zonder enige vorm van toevoegingen. 

Disclaimer : Raadpleeg bij twijfel altijd een arts. Samensteller doet geen claims over diagnose, behandeling, genezing of ziektepreventie. De inhoud van dit artikel is uitsluitend bedoeld voor informatieve doeleinden. Houd er rekening mee dat de inhoud van dit artikel nog niets is geëvalueerd door medisch deskundigen. Geen van deze informatie dient te worden opgevat als medisch advies.  Raadpleeg daarom altijd een medisch gespecialiseerd/gekwalificeerd arts met kennis van natuurlijke supplementen voor aanvang van gebruik van natuurvoeding,voedingsadviezen en/of voeding of natuurlijke supplementen.

Bronnen :

1. “Het Nieuwe Kookboek” H.H.F. Herdersen/H. Toors
2. “Geneeskunst van de wereld” R. Grönemeyer
3. “De Regionale Keuken van India” M. Baljekar
4. “De Natuur Apotheek” M. Malmö
5. “De Dikke van Dam” J. van Dam