Maandelijks archief: februari 2021

feb28

De geschiedenis van het Nederlandse eten en restaurants

Geplaatst op door
Standaard

Even uit eten gaan. Hoe míssen we dat met deze lock-down. Gezellig een bistrootje, even een pizza eten. Met een paar vrienden of kennissen afspreken bij iets nieuws, wat je hebt gezien. Naar de Mexicaan of het Indiase restaurant. Met een stel vriendinnen een hapje-en-een-drankje doen. Wijzelf missen het ook. Maar wist je dat ‘uit eten gaan’ helemaal niet écht Nederlands is ? Hier gaat een hele lange geschiedenis en eetcultuur aan vooráf. Uit eten gaan is een gewoonte van onze nieuwe tijd. Vroeger waren er alléén herbergen, daar kon je eten als je op reis was.  Pas sinds de 19e eeuw komen de éérste restaurants, dat was in Parijs. Dat je ergens kon eten en dan gewoon weer naar huis gaan, dát was pas bijzonder ! Hier vind je een leuk artikel over de oude geschiedenis van het Nederlandse eten. 

Waar komt dat Nederlandse eten eigenlijk vandaan ?

Tregement-der-ghesontheyt

“Tregement der ghesontheyt”, een boekje over gezond eten uit ca 1350. Nou, ’t waren me de tijden wél ! 

Schriftelijke overleveringen over het eetpatroon van de oude bewoners van de grond, die nu Nederland heet, komen van Romeinse schrijvers. De oude bewoners haalden veel van hun voedsel uit de landbouw. Tarwe, gerst, haver, gierst, rogge en bonen. Vlas voor olie en vezels. Waren een normaal onderdeel van het eetpatroon. Er werd gejaagd op wild, op gevogelte maar ook werd er gevist. Vruchten en noten waren ook onderdeel van het voedsel, in de oude tijd.

En tóch heeft Nederland een rijke geschiedenis als het over eten en voedsel gaat. Ook op de oude schilderijen is dit duidelijk te zien. Het verschil zat in het voedsel tussen rijk en arm. Waar de rijken konden eten wat ze maar wilden, was het eten voor de armen sober. Wel waren er veel verschillen tussen de streek waar men woonden. Goudse kaas, Groninger Mosterd,

En voor sommige gezinnen ging het er totaal niet om wát je at, maar het feit dát er wat op tafel stond was al een hele opluchting. “Ik bid nait veur broene boon’n” zei Bartje. Toen er wéér eens bruine bonen op de tafel stonden.

Nieuwe smaken uit andere streken 

We beginnen nieuwe smaken, eetgewoontes en gerechten uit andere streken te ontdekken. De geschiedenis van de Nederlandse en West Europese keuken is erg bijzonder om eens te bekijken. Ik heb voor jullie een leuk overzicht gemaakt,  om te laten zien wáár onze gerechten vandaan komen. En wanneer ze hier zijn gekomen. En hoe onze Nederlandse keuken, voedsel en eetgewoonten zijn ontstaan. Nederland was een onderdeel van het gehele Europa in deze oude tijden. Dus van “Nederland” kun je nog niet spreken. Wel van het gebied waar we nú wonen.

  • 8000 tot 2000 jaar vóór Chr.

Neolithische landbouw revolutie in de rivierdalen van het nabije Midden-Oosten. De Nijl, Eufraat en Indus. Er is vorming van landbouw culturen, er komen de eerste handelswegen. Langzaam schuift de geordende landbouw en veeteelt op naar Europa.

Lees de rest van dit bericht →

feb21

Zeebanaan, wat is het en hoe bereid je het ? (met 5 recepten en veel tips)

Geplaatst op door
Standaard

Het bereiden en eten van zeewier vind ik nog steeds erg spannend om te doen.  Vroeger, als klein kind, was spelen op het strand wel leuk, echter van zeewier moesten we altijd afblijven. Achteraf blijkt dat er veel algensoorten zijn die als reinigers van het zeewater werken, en er niets verkeerd aan is. Dus het werkt als een soort waterzuiverings station. En zoals de landplanten hun voeding uit de bodem halen, halen zeeplanten, zeewieren en algen hun voeding uit het water. Op deze manier zuiveren ze het water, ons meest levensbelangrijke bron van leven. Zeewieren zijn spannend, en toen ik eens zee bananen in een delicatessen zaak vond werd het súperspannend. Hier vind je een leuk en informatief artikel over het eten van zee bananen. Met recepten en tips. 

Zoute zeegroenten kweken

zee-banaan

Verse zee banaan heet ook “karkalla” of “salty fingers”

Het kweken van zeewier brengt bijna geen enkele schade toe aan ons milieu. Er is geen kunstmest voor nodig en er hoeven geen gebieden voor worden ontgonnen. We hebben geen zware landbouw machines nodig en het is ook nog eens erg gezond. Mijn mening is dat zee groenten zonder meer het voedsel van de toekomst zijn. Het groeit snel en weelderig. Het is erg gezond omdat er veel eiwitten, jodium, mineralen en vitamines in zitten.

Moeten we minder groenten eten door de opwarming van de aarde ? Misschien kunnen daar wel zee groenten perfect voor in de plaats komen.

Zeewier wordt veel in de Japanse keuken gebruikt. Bijvoorbeeld in de sushi.  Maar ook Ierland en Zuid-Europa kennen hun gerechten met zeewier als groente. In Ierland is het zeewater zo schoon, dat er een bedrijf gevestigd is, waarbij de medewerkers de zee in gaan met grote emmers. En hun zeewieren vers uit de zee scheppen en direct verkopen. We hebben het, jaren geleden, eens gezien en geproefd. Het was heel erg bijzonder.

Ja, als wij vroeger met onze ouders, eens naar de Noordzee gingen, was dat een hele onderneming. Van Groningen naar Callantsoog. En nog wel met de auto over de Afsluitdijk. Het was spannend op het strand, en er waren veel bijzondere dingen te ontdekken als kind.

Bijvoorbeeld zeewier. Van die lange groene slierten met ietwat doorzichtig groene bolle vierkantjes ertussen. Het intrigeerde me als kind. Ze lagen zo maar op het strand. Dat je het zou kunnen eten, en dat het lekker en gezond is, kon je je toen niet eens indenken. We vonden het al spannend om het aan te pakken. Zeewier als groente eten ? Nou, dat leek ons niet lekker. Spinazie eten was al een hele onderneming, vonden wij als kind.

Lees de rest van dit bericht →

feb14

Valentijnsdag, over het oude verhaal van Sint Valentijn, romantiek en lustopwekkend eten

Geplaatst op door
Standaard

Valentijnsdag. Ja, ik wou graag een blog artikel schrijven over Valentijns dag. En over eten. Eten op Valentijnsdag. En daar ben ik nu al wéken over aan het nadenken. Wat ís Valentijnsdag eigenlijk ? Bestaat er eten wat je op Valentijnsdag graag eet ? Is er eigenlijk ook lustopwekkend voedsel ? En hoe zat dit vroeger in elkaar ? Waar komt Valentijnsdag vandaan ? Het intrigeert mij om daar eens wat meer over op te zoeken. Hier vind je een leuk artikel over voeding, lust en romantische liefde en de geschiedenis van Valentijns dag. Een artikel over Valentijnsdag door-de-eeuwen-heen. 

Waar komt ‘Valentijnsdag’ eigenlijk vandaan ? 

Valentijnsdag-in-oude-tijden

De mannen brachten de vrouwen een Valentijnskaart en kregen in ruil daarvoor iets lekkers, de jonge vrouwen keken toe. Sint Valentijn was een hele gebeurtenis, in oude dagen,…..

Een ding is me direct opgevallen. Het woordje ‘Sint’ is verdwenen. Net als Sint Nicolaas en Sint Maarten, had we het ook Sint Valentijn moeten noemen. Dat past in de traditie van de Heiligen Dagen.

Valentijnsdag ? Dit komt dus óók uit het oude katholieke geloof. Het is de legende van Sint Valentijn, die hieraan ten grondslag ligt. Sint Valentijn was een martelaar uit de 1e eeuw. Toen Sint Valentijn in de gevangenis werd gebracht, bad hij tot God, zeggende: ..”..Heer Jesu Christus mijne God, die erg licht is, beschrijf deze gevangenis op zo’n manier dat zij die erin wonen, kunnen weten dat u werkelijk God bent..”..  En de bewaker hoorde dit en zei: ..”..Ik verbaas me dat je zegt dat jouw God heel licht is.  Zou hij ook mijn dochter weer kunnen laten zien, die lange tijd blind is geweest ? En haar weer laten horen ? Dan zal ik alles doen wat je mij gebiedt, en geloof ik in uw God.

De heilige Valentijn nam hem vervolgens mee in de gebeden. Maar Keizer Claudius 2e verbood het ‘nieuwe geloof’. Omdat de Sint Valentijn niet toe gaf en het ‘nieuwe’ geloof niet afzwoor, liet de Keizer hem onthoofden. De avond vóór zijn executie schreef hij een kaart naar de dochter van de cipier. “Van jouw Valentijn” schijnt erop te hebben gestaan. En door deze kaart kreeg de dochter van de bewaker haar gezichtsvermogen en gehoor  weer terug, en daarna wilden alle gevangenen en cipiers van de gevangenis zich bekeren. Dit gebeurde in het jaar van 280 ná Chr.

Wat heeft zo’n gruwel verhaal dan met de Valentijns romantiek van nú te maken ?

Lupercalia

‘Lupercalia’ was één groot ongelimiteerd feest, in de oude Romeinse tijd. 

Er is nóg een versie. In de 18e eeuw werd geopperd dat het Valentijnsfeest op 14 februari is ingesteld om de oude “Lupercalia” te vervangen. Het is een Romeins vruchtbaarheids feest, en wellicht nog ouder, vruchtbaarheidsfeest te vervangen. “Lupercalia” werd op 15 februari gevierd ter ere van Juno, de Romeinse beschermgodin van de vrouw en het huwelijk.  Voor de Romeinen was dit destijds een belangrijk en heftig feest.

Volgens de legende werden de namen van ongehuwde jonge vrouwen in een grote schaal verzameld. Ongehuwde mannen mochten dan om de beurt een naam er uit trekken. Tijdens dit feest van 1 nacht waren de twee jonge mensen aan elkaar gekoppeld en werden elkaars partner. Voor één nacht ! In 496 ná Chr. verbood Paus Gelasius dit ongebreidelde heidense sexy feest. Dit was de verbinding tussen de afschaffing van de “Lupercalia” feest en het ontstaan van de Valentijnsdag

Dit zijn oude verhalen en legenden, maar het Valentijnsfeest van de romantische liefde, zoals dat tegenwoordig gevierd wordt, dankt zijn ontstaan aan Sir Geoffrey Chaucer, die in zijn gedicht ‘Parliament of Fowls’ (1380-1382) deze volgende versregels schreef:

For this was on seynt Volantynys day   (‘Want dit was op Sint-Valentijnsdag)
Whan euery byrd comyth there to chese his make  (Als elke vogel daar zijn maatje komt kiezen’) 

Valentijnsdag en romantische liefde ?

Lees de rest van dit bericht →

feb7

Paddenstoelen curry met kokos en kurkuma (erg lekker simpel en snel recept)

Geplaatst op door
Standaard

Soms ben je op zoek naar ‘niets’, en dan vind je iets bijzonders ! Hier vind je een zeer bijzonder recept. Een paddenstoelen curry is iets bijzonders, ook in India. Het is een curry die in een half uurtje helemaal klaar is. Om de smaak te beschrijven kom ik woorden tekort. Lees en geniet van deze bijzondere curry. Het zal één van je favoriete recepten worden. Indiase vegetarische recepten zijn misschien wel de smakelijkste van de hele wereld. De voedingswaarde is goed uitgebalanceerd en ze zijn gekruid met een zorgvuldig samengestelde specerijenmix die goed voor ons gezondheid zijn en heerlijk smaken. Hier vind je een leuk artikel over een origineel Indiase paddenstoelen curry. 

De Paddenstoelen curry

paddenstoelen-curry

Paddenstoelen curry met “Boter Naan brood”

Omdat we nergens meer heen kunnen, en alle winkels dicht zijn, gingen afgelopen  zaterdag naar de markt in Groningen. Een uitgebreide markt, met redelijk wat biologische kraampjes. Omdat ik paddenstoelen erg fascinerend vind, heb ik daar ca 7 verschillende soorten paddenstoelen gekocht. Niet dat dat voor deze curry nodig is, want ik wist nog niet wat ik met al die paddenstoelen ging doen.

Thuis aangekomen met zakken vol met paddenstoelen van de markt 

Thuis aangekomen heb ik al die zakken vol met paddenstoelen eerst eens leeg gemaakt en op het aanrecht gelegd. Wat een berg mooie paddenstoelen had ik gekocht. Mijn man vroeg me ..”..wat gaan we daar nu meer doen ?..”.. “Geen idee”, zei ik. “Maar ze zijn allemaal prachtig”!  Er lagen nu ; eikhaas, cantharellen, champignons, konings oesterzwammen, pied de mouton, gewone oesterzwammen en  kastanje champignons op verschillende hoopjes. Ze leken me allemaal zo lekker.

Nadat we de bloemen in verschillende vaasjes hadden gezet, en de rest van de boodschappen hadden opgeruimd keek ik nog eens naar al die paddenstoelen. Tja, het waren er wel wat véél.

En toen, wat heb je toen gedaan met al die paddenstoelen ?

Lees de rest van dit bericht →