Wat zijn vlierbessen ?
In september en oktober ziet u ze veel, de vlierbessen. Eet ze nooit rauw.
U ziet ze nu overal hangen, de prachtig gekleurde paarse bessen. De vlierbessen struik. Elderberry op zijn Engels geheten. Sambucus Nigra het het op zijn latijns. Het is een struik met een oude en gewaardeerde geschiedenis.
Het hout van de gewone vlier is zacht en splintert niet, maar het is hard als het gedroogd is. Daarom kunnen er kleine gebruiksvoorwerpen en instrumenten van worden gemaakt. Het merg van de twijgen wordt toegepast om kleine voorwerpen te beschermen.
Vroeger eindigde, bij ons thuis, de afvoer van de gootsteen boven de grond net buiten de muur. De vlierstruik werd hiervoor geplant , dan kon je dit gat niet meer zien. Wij hadden vroeger een vlierbes bij de achterdeur van het oude huis staan. Dat hielp tegen de steekmuggen. “Neeffies” heten die op zijn Gronings. Het ‘Sappemeer’ was een moeras in vroegere tijden. Daar stikte het van de steekmuggen. En die hielden je ’s nachts flink uit de slaap.
Dus gekneusde bladeren bijeengebonden boven een deur of raam zouden muggen op afstand houden. Kransen van vliertakken legt men over de hoofden van paarden om lastige vliegen op afstand te houden.
Medisch gebruik van de vlierbes in oude tijden
De Wikipedia schrijft over de vlierbes het volgende :
Prachtig diep paarse vlierbessen,…..
..”..Aan de vlier worden diverse heilzame werkingen toegeschreven. In het jaar 400 v. Christus, refereerde Hippocrates aan de vlier als zijn “medicijnkastje”. Andere bekende klassieke geneesheren, waaronder Theophrastus, Dioscorides en Gelenus beschouwden de vlier als een van de beste geneeskrachtige planten uit de natuur. De plantkundige Hildegard von Bingen uit de 12e eeuw en de medicus en auteur Martin Blochwich in de 17e eeuw, prezen eveneens het belang van de vlier.
Voorafgaand aan het tijdperk van de antibiotica, was vlier één van de belangrijkste ingrediënten in veel bereidingen van kruidengenezers, farmaceuten en medici. Vandaag de dag wordt vlier gebruikt als alternatief voor conventionele medicijnen en vooral in de vorm van een extract ter bestrijding van verkoudheid, virale infecties zoals griep en herpesvirussen. Vlier wordt vaak aanbevolen als aanvullende therapie samen met de klassieke antioxidanten, vitamine c en zink ter ondersteuning van de natuurlijke herstelprocessen.
De Europese zwarte vlier is een rijke bron van plantenpigmenten en fenolische bestanddelen Ze bevatten de flavonolen quercetine-3-glucoside en quercetine-3-rutinoside en een groot aantal anthocyanen een groep fenolische bestanddelen verantwoordelijk voor de diepe rode, paarse en violette kleuren van veel fruit, groenten en dus ook vlierbessen…”.. tot zover de wikipedia
Wat moet je met die vlierbessen doen ?
U mag vlierbessen nooit rauw eten, omdat er stoffen in zitten waar men direct van moet overgeven, waar u misselijk van wordt en diarree van krijgt. Deze stoffen verdwijnen bij het verhitten.
En of u ze eet als zijnde ‘moes’ als sap of als soep, vlierbessen doen hun werk prima. Kinderen die vaak koorts hebben, kunnen met vlierbessen beter slapen en worden na de koorts weer sneller fit.
Er zitten eiwitstoffen in de vlierbes, en deze stof verhindert het binnendringen van griepvirussen in onze lichaamscellen. Deze eiwitten stoppen het aanvalsenzym van het griepvirus, dit heet neuraminidase, waarmee het griepvirus de cel binnen dringt. Daarmee steekt dit eiwit uit de vlierbes het gehele griepvirus in een dwangbuis. Want het griepvirus is niet in staat om buiten onze lichaamscellen te handelen. En kan na een tijdje ook niet meer overleven.
Vlierbessen sap tegen griep, verkoudheid en hoest.
Daarom komt u een verkoudheid, een hoestbui en/of de griep sneller door. U krabbelt veel sneller weer op. Drink dus direct een vlierbessensapje bij de eerste grieptekenen.
Mocht u al griep hebben, dan kunt u, door veel vlierbessen te eten, verhinderen dat het virus totaal uitbreekt.
Wist u dat bij hevige zenuwpijnen in de bovenkaak of aangezichtspijnen vlierbessensap ook kan helpen? Zowel in curcumine c3 ‘superieur’ als in vlierbessen zit een onbekende stof die goed zou kunnen helpen bij trigeminus neuralgie. We zullen hier t.z.t. een uitgebreider artikel over schrijven. Dit werkt, samen met magnesium, goed in op het zenuwstelsel, volgens de informatie.
Vlierbes als afvoermiddel bij darmproblemen.
Vlierbessen worden ook al eeuwenlang gebruikt bij darmproblemen. Het sap kan dienst doen als afvoermiddel, want de ballaststoffen lossen verstoppingen op. Het tegenstrijdige is dat vlierbessen ook kunnen helpen tegen diarree. Als u vlierbessen kunt kopen, bijvoorbeeld als diksap, maak het dan een beetje warm. En drink het als thee. Ook kunt u misschien gedroogde vlierbessen kopen, kook deze even 5 minuten, laat ze afkoelen en kauw op ca 30 vlierbessen. Niet de vlierbessen doorslikken ! Wel het speeksel.
Naast de antigriep-proteïnen zitten in vlierbessen ook de weerstands vitaminen A en C. Beide vitaminen beschermen ons lichaam actief tegen schadelijke stoffen. Dit doen ze door de aanmaak van immuuncellen te bevorderen. En omdat ijzer, dankzij de Vitamine C, beter uit de voeding opgenomen wordt. Want ijzer is ook een krachtige weerstands versterker voor ons immuunsysteem. Popeye wist dit al. Van ijzer wordt je weer ijzersterk.
Waar haal je vlierbessen ?
Vaak hebben ze dit wel in een reformzaak. Als u het in een reformzaak wilt kopen, wordt de vlierbes ook vaak onder de naam ‘elderflower’ of ‘elderberry’ aangeboden. Kijk altijd even naar het suikergehalte, persoonlijk vind ik de suikerarme siroop (of diksap) het lekkerste. Even een beetje in de thee, of gewoon in sodawater.
Een recept voor het zelf maken van vlierbessensap ?
Ja, prima. Hier komt er eentje :
- Pluk ergens 1,5 kilo volle trossen vlierbessen. De takjes knip je er thuis wel af.
- Neem ook ca 1 liter, daar kook je ze straks in.
Recept voor het zelf maken van vlierbessensap. Lekker is het niet, gezond wel.
Vlierbessen kun je nu overal gratis plukken. Met dit recept maak je ruim 1 liter vlierbessensap. Een een voorraadje aanleggen voor de herfst en winter is een goed idee. Was eerste de vlierbessen goed af, als ze nog aan de takken zitten is het gemakkelijker om deze te drogen. Was ze zeker 2 a 3 maal. Als er veel verkeer langs de struiken rijdt, kan er fijnstof op zitten.
Knip dan met een schaar de vlierbessen zorgvuldig van de trossen af. Zorg ervoor dat er zo min mogelijk takjes aan de bessen blijven zitten.
Als je dan ongeveer een kilo bessen over hebt, kook je die op een laag vuur ongeveer 20 a 25 minuten. Met de 1 deciliter ( 100 milliliter) water. Alle bessen moeten opengebarsten zijn zodat al het sap eruit gelopen is. Bekleed nu een keukenzeef met een super en superschone doek en laat het mengsel uitlekken totdat alle sap eruit is gelekt. Het beste gaat dit met een kaasdoek. Maar een uitgekookte theedoek kan ook.
Warm het sap nu nog een keer op tot het net niet kookt. Vul nu superschone flessen goed af. Met een trechter. Flessen met een schroefdop zijn dan wel handig. Maar beugelsluitingen zijn ook makkelijk. Ikzelf laat de flessen eerst een ronde in de afwasmachine draaien. Zonder afwasblokjes. Maar even spoelen met hete baksoda water kan ook.
Klaar is je vlierbessensap. Echt lekker is het niet, maar gezond wel !
Met een vriendelijke groet van Tieneke
Zoekt u de beste curcumine en/of kurkuma ? Ik, persoonlijk, beveel u dekurkumaspecialist aan. Een webshop met specialistische kennis en veelzijdige kurkuma producten. Zij zijn de nummer ÉÉN in kurkuma.
Disclaimer : Raadpleeg bij twijfel altijd een arts. Samensteller doet geen claims over diagnose, behandeling, genezing of ziektepreventie. De inhoud van dit artikel is uitsluitend bedoeld voor informatieve doeleinden. Houd er rekening mee dat de inhoud van dit artikel nog niets is geëvalueerd door medisch deskundigen. Geen van deze informatie dient te worden opgevat als medisch advies. Raadpleeg daarom altijd een medisch gespecialiseerd/gekwalificeerd arts met kennis van natuurlijke supplementen voor aanvang van gebruik van natuurvoeding,voedingsadviezen en/of voeding of natuurlijke supplementen.
Bronnen :
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28282861
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25646848
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24409980
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28084608
- Wikipedia “Elderflower”
- En vele ayurvedische en natuurgeneeskundige artikelen en boeken.
De Geneeskrachtige Keuken 
Pingback: Hoe pluk ik zelf vlierbessen ? (met recepten, tips en trucs) | De Geneeskrachtige Keuken
waar kan je goedkope goede vlierbessensap kopen?
Goede, en niet te dure, biologische vlierbessensap kun je bij de natuurvoedings winkel krijgen. Met een hartelijk groet van Tieneke.
100 deciliter water? hoeveel liter? 10 liter water?
Dank voor uw reactie en uw alertheid. Ehhhhh,.. dat klopt idd niet. Het moet 1 liter water zijn. Ik heb het al veranderd. Met een hartelijk groet van Tieneke 🙂
Hallo Tieneke, even een reactie…in het stukje met titel ‘ Waar haal je vlierbessen?’ Schrijf je dat je suikerarme siroop of diksap een beetje in de thee of gewoon in SODAWATER kan doen. Klopt dat laatste?
Met vriendelijke groeten,
Ingrid Peels
Goedemorgen. Ja, dat kan zeker. Of het lekker is, is een ander verhaal. Vlierbessen hebben een sterke aardse smaak. Maar gezond is het zeker. Met een vriendelijke groet van Tien
Bedankt voor je reactie maar ik snap het niet helemaal…kun je sodawater drinken?
Ik heb deze herfst nog siroop en likeur gemaakt van deze prachtige bessen.