Maandelijks archief: april 2020

apr26

Alles over Saffraan (mét veel verrassende recepten)

Geplaatst op door
Standaard

Saffraan, het is een intrigerende specerij. Saffraan komt uit de bloem van een winterharde plant, die zijn oorsprong vindt op KRETA. De crocus sativus of crocus safran. De bloem heeft 3 oranje stampers, die worden gedroogd en gebruikt in de keuken als smaakmaker en als kleurstof. Tegenwoordig wordt saffraan vooral geproduceerd in Spanje en in Iran. Maar ook in Griekenland, Turkije, India en Kasjmir. Er zijn ongeveer 150.000 bloemen nodig voor één kilo saffraan-draadjes. In de oude medicinale geschiedenis van onze wereld stond saffraan bekend om zijn helende eigenschappen. Het is een anti-oxidant, werd vroeger gebruikt bij maag- en darmproblemen, tegen slapeloosheid, als “anti-depressiva”, natuurlijke cholesterol verlager, verbetert de doorbloeding en bloedcirculatie in het lichaam. Bovendien verhoogt saffraan de zuurstofvoorziening in de kleine bloedvaatjes, dus vooral in de ogen. Hier vind je een zeer uitgebreid en bijzonder leuk artikel over saffraan. Veel lees plezier gewenst. 

Wat is saffraan ? 

Saffraan zijn de draadjes van de krokus bloemen. Als de bloemen bloeien, worden ze afgeplukt en gaat men de stamperdraadjes eruit halen. Draadje voor draadje.  Goede saffraan wordt met de hand geoogst. En dat is een hele klus. Draadje voor draadje !  Daarom is dit het kostbaarste specerij ter wereld, het is zelfs duurder als goud. Saffraan geeft een goudgele kleur aan gerechten.

Het wordt veel gebruikt in de Arabische keuken. Maar ook in de Europese, Indiase, Iraanse, en Centraal-Aziatische gerechten. Kortom ; bijna iedereen vindt het lekker.

De smaak wordt omschreven als die van honing. Maar dan met iets metaalachtigs op de achtergrond. Het is te gebruiken in vleesgerechten, rijst, curry’s en soepen. Maar ook met kaasgerechten maakt saffraan er iets bijzonders van, qua smaak. In Spanje wordt het gebruikt in de paella.

 

De geschiedenis van saffraan

Het woord “saffraan” is afgeleid van het woord  “za’faran” , en dit betekent ‘geel’ .  Als je saffraan in heet water legt, zie je de mooie gele kleur ontstaan. De oude Latijnse naam is “crocus sativus” .

Saffraan komt zelfs voor in spreuken uit het Oude Testament. En in de Grieks-Romeinse tijd werd die dure saffraan soms zelfs uitgestrooid over de vloeren van theaters en openbare ruimten. Dit vanwege de geur van saffraan.  En van een oud Romeins keizer, rond het jaar 220, werd gezegd dat hij baadde in water, geparfumeerd met saffraan.

middeleeuwse-straf-gevangenis

Those were the days,….

PS : Ik hoop voor hem dat zijn bad niet al te heet is geweest.  Dit in verband met de kleur van saffraan, als het geweekt is in heet water. (grapje van de schrijfster Tieneke 🙂

Rond het jaar 960 kweekten de Arabieren saffraan in Spanje. Men neemt aan dat de saffraan in de 13e eeuw in Italië, Frankrijk en Duitsland ingevoerd werd door de kruisvaarders, die de knollen meebrachten uit Klein-Azië.

Toen deze dure specerij in Europa populair begon te worden. En men de geur en smaak zeer kon waarderen, nam de vervalsing snel toe.  In ongeveer 1358 werden er wetten gemaakt, deze zeer strenge wetten werden ingevoerd om de kwaliteit te beschermen. In Duitsland heette dat de “Saffranschau” , en werd gehouden in Neurenberg.

Alle specerijen handelaren werden verplicht om hun saffraan aan een kritisch onderzoek te laten onderwerpen. Daarbij werden harde straffen opgelegd, als de kwaliteit werd afgekeurd.

Bijvoorbeeld in 1444 werd een handelaar, genaamd Findiker, die geknoeid had met de kwaliteit van zijn saffraan, gevangen genomen en de ongelukkige werd, samen met zijn natgemaakte saffraan, levend verbrand.  En in 1456 werd een andere handelaar, Elss Pfragerin, voor ditzelfde vergrijp levend begraven, samen met zijn saffraan bollen.

Lees de rest van dit bericht →

apr19

Alles weten over asperges eten ( met 10 bijzondere recepten)

Geplaatst op door
Standaard

Alles weten over asperges eten ?  Het is stil, hier in Groningen. De quarantaine duurt lang. Ik ben er deze week eens mee bezig geweest om een monster artikel over asperges te schrijven. Dat was leuk om te doen. Wij zijn echt gék op asperges, daar kun je ons ’s nachts voor wakker maken. Asperges moet je vers halen, dan zijn ze fris en heerlijk. En als je de asperges tegen elkaar heen wrijft, moeten ze een een piepend geluid maken. Dán zijn ze écht krakend vers !  Het asperge seizoen is weer in volle gang, hier vind je een leuk en zeer uitgebreid artikel over de asperge. Veel leesplezier, maar vooral ook eetplezier gewenst van de verrassend lekkere recepten !

Asperges ? Lekker en gezond

asperges-en-de-lente

Asperges horen bij de lente

De magie van de lente die in de donkere grond ontwaakt. De krachten die zich verzamelen en opgroeien zijn bijzonder om op te merken. Ieder jaar weer is dit zo mooi. En dat zal ook ieder jaar weer de mensen gefascineerd hebben. Gisteren zijn we naar de  “asperge-kwekerij-in-de-buurt” gegaan en we hebben  een heleboel  asperges gekocht.

Met handschoenen aan, anderhalve meter afstand, het is zo als het is. Maar de asperges zien er mooi uit. Helder wit en krakend vers ! Met mijn (ooit eens) prijswinnende saus  Asperges met sinaasappel en koriander

Fijn dat het asperge seizoen weer begonnen is . Al vele jarenlang verzamel ik asperge recepten. Anders dan ham-en-ei, dit recept kent iedereen wel. Asperges ? We hebben er zin in. Mijn man is helemaal “asperge fan”, dus we eten vaak asperges. Ik heb ooit eens een groente-stomer gekocht, dus daar gaan ze meestal in. Grillen en/of pocheren in (witte) wijn is ook bijzonder lekker.

Asperges in de geschiedenis

Asperges waren 5000 jaren geleden al bekend bij de Egyptenaren: in de pyramide van Sakkara zijn afbeeldingen gevonden van de asperge als  offergave. Ook bij de Romeinen werd de asperge als groente zeer gewaardeerd. Maar pas in de 12e eeuw werden de eerste asperges in Oost-Europese landen geteeld. En werden ze via Klein-Azië door de rest van Europa verspreid. De Grieken kenden de asperge eveneens. Die gaven deze groente de naam “Asparagos” , wat zoveel betekende als “De niet gezaaide”.

Asperges werden dus niet geteeld, maar kwamen in het wild voor. In Spanje is dit nog steeds zo, die zoeken ze in het wild. De wilde asperges zijn groen en veel dunner als de bij ons geteelde versie. Bovendien zijn ze vrij bitter van smaak en worden derhalve niet puur gegeten. Meestal werd de asperge verwerkt in omeletten.

Koning Lodewijk de 14e , de Zonnekoning, liet asperges telen in zijn hoftuinen. Hij was gek op deze groente, en zijn tuinlieden zorgden ervoor dat hij ze al vroeg in het jaar kon eten. En in 1875 begon een gepensioneerde Franse politieman in het dorpje Argenteuil, bij Parijs, de groente te telen. Een van de recepten is nog steeds Asperges a L’ Argentueil met half gestolde ei massa, room en boter. Een van de oude Franse aspergerecepten.

In Nederland teelden de eerste liefhebbers van asperges,  deze als  groente in hun moestuin van het landgoed. Beroepsmatige teelt kwam pas veel later op gang. Eigenlijk als eerste op de losse zandgronden achter de duinen in het Westland.(Gegratineerde asperges met oude kaas saus 

Pas daarna in de omgeving van Bergen-op-Zoom en Breda. Maar pas in het begin van de 20e eeuw verschenen de eerste asperge bedden in de buurt van Nijmegen en Noord-Limburg. Pas later werd dit het centrum van de asperge teelt.

Hoe groeien asperges ? 

De witte asperge groeit vanuit een zaadje in een jaar of drie uit tot een wortelplant. Dit gebeurd vanuit een keurig opgemaakt ‘bed’ . Dit is een schuin opgeploegd dijkje, ca 25 cm hoog, dat bestaat uit zanderige grond. Hieruit groeit de asperge het gemakkelijkst.

Vanaf het 3e jaar kan er geoogst worden. Zodra de zon, meestal eind maart, voldoende kracht heeft om de aarde te kunnen opwarmen tot 11 grdn,  kunnen de plantenknoppen onder de grond gaan uitgroeien. Dat worden de witte asperges met een lengte van ca 20 a 23 centimeter. Als het warm is kunnen ze wel 7 (!) centimeter per dag groeien. (Aspergesoep )

En op 24 juni, de feestdag van St. Jan, als de zon op zijn hoogste punt  staat, is het afgelopen. Want de aspergesteker die NA 24 juni nog probeert een dagje te steken wordt onherroepelijk het volgende jaar hiervoor door de natuur gestraft.  De totale cyclus duurt 10 jaren en dan is de grond “asperge-moe” . En moet men ergens anders overnieuw beginnen. (Asperges met oude Friesche nagelkaas)

Verse asperges “piepen” een beetje als je ze over elkaar heen wrijft. En hebben een witte, ongescheurde huid.  De kleur van de asperge is wit, maar als ze een wat roze top hebben zegt dat NIETS over de smaak. Alleen over het steken. De roze kop heeft geen andere meer/mindere smaak.  Even lekker. Als ze maar vers zijn !. Topklasse is de AAA of AA1 , de witte asperge met een onbeschadigde huid en mooie gesloten top. Groene asperges hebben geen kwaliteits klasse, alleen de versheid is belangrijk.

Asperges kopen, waar moet je op letten ?

Ze moeten vooral sappig zijn, dat kun je aan de onderkant zien. Het snijvlak moet nog wit (of groen) zijn. Na het afsnijden vormt zich een korstje. En als dat korstje zich niet allen op het snijvlak, maar ook op de steel al houtig aanvoelt, dan zijn de asperges al lang geleden gestoken. De schil van de asperge mag in geen geval bruin op houtig zijn. Het kopje moet mooi dicht en blank zijn. Als er een paars of bruinig kopje te zien is, dan is de asperge bitter van smaak. Dit geldt ook voor de groene asperges, als het kopje open is, dan zijn ze te lang dóórgegroeid. En zijn ze niet zo lekker.

Asperges hoe bewaar en schil je ze ? 

Lees de rest van dit bericht →

apr12

Tok ! Tok ! Tok ! Alwéér een ei

Geplaatst op door
Standaard

Eigenlijk horen eieren bij superfoods. En er zijn weinig voedingsmiddelen die zulke dalen en pieken hebben mee gemaakt als ons eitje. De ene slogan raadde ‘elk etmaal een ei maal’ aan. En vervolgens mocht je een paar jaren later er maar hooguit twee per week van eten. Eitjes hebben, na vijftig jaren onderzoek, uiteindelijk géén relatie met hart- en vaatziekten (1). Er zijn zelfs recente studies waaruit blijkt dat een iets hoger cholesterol gehalte op oudere leeftijd juist gunstig voor onze gezondheid kan zijn. Wat klopt en nu en wat klopt helemaal niet, na al deze informatie over een ei. Hier vindt u een informatief artikel over ons dagelijkse eitje. 

Een eitje is gezond

Het-kuiken-is-uit-het-ei

Eindelijk vrij,… 

Er zijn weinig voedingsmiddelen die zulke hoge dalen en pieken hebben mee gemaakt als het eitje. Meestal, als we spreken over eieren, wordt daarmee het kippenei bedoeld. Deze eieren bevatten zeer veel goede voedingsstoffen, zoals selenium, choline, Vitamine B12, jodium, Vitamine A en D. Ook heeft het eiwit van een eitje een zeer gezond aminozuren profiel, en past goed bij onze lichamelijke functies. En is het eitje erg voedzaam, omdat het de ogen vitaal houdt. Het onbevruchte kippenei maakte, halverwege de twintigste eeuw, tot de ideale voeding.

Het was goedkoop, makkelijk verteerbaar, caloriearm en had een goede samenstelling van aminozuren. Ook is gebleken dat in eigeel vele antioxidanten, zoals luteïne en zeaxanthine aanwezig zijn, die juist tegen hartaanvallen beschermen.

De reclame deed hier ook aan mee, met slogans als : “één maal per etmaal een eimaal” en “een ei hoort erbij”. Ook zou het eitje de nachtelijke liefde tot een genoegen maken, dan moest je het wel ’s morgens eten, met een beetje zout erbij.

Opeens is een eitje ongezond

Tot de jaren zestig kwamen, toen viel het ei ongenadig van zijn voetstuk. Voedingswetenschappers  hadden ontdekt dat er een vettige stof in het ei voorkwam die cholesterol heet. Het cholesterol zag men als een voorspeller van hartaanvallen en beroertes. In de 20e eeuw, tussen 1970 en 1990 was de gehele medische wereld in de ban van cholesterol. Bij vele huisartsen kwamen instrumentjes te staan, waar je als bewust burger, op je cholesterol kon laten prikken.

Lees de rest van dit bericht →

apr5

Peulvruchten tégen de voorjaarsmoeheid en vóór een goede gezondheid (met verfijnde recept combinaties)

Geplaatst op door
Standaard

Het is al weer lente, de winter is voorbij. Wist je dat peulvruchten de ideale fitmakers in de lente zijn ? Vooral in het voorjaar, als men zich wat slap voelt na de lange winter, en we nog even op de eerste verse groente uit de volle grond moeten wachten. Voorjaarsmoeheid ? Peulvruchten. Met deze ‘ophok plicht’ ben ik eens op onderzoek uitgegaan wat je tegen de voorjaars moeheid kunt doen. En kwam tot een verrassend inzicht, peulvruchten zijn goede voedingsmiddelen tegen de ‘geen zin’ van het voorjaar. Hier vind je een goed en informatief artikel over peulvruchten en hun uitwerking in ons lichaam. En, natuurlijk, héérlijke en simpele recepten combinaties erbij 

Wat zijn peulvruchten ? En wáárom zijn ze gezond ? 

peulvruchten

Peulvruchten zijn erg gezond voor ons lichaam, jammer dat we ze zo onderwaarderen. Ze zijn zo lekker !

Peulvruchten zijn alle voedingsmiddelen die in een schil zitten. Verse peulvruchten zijn, bijvoorbeeld,  tuinbonen, sojabonen, snijbonen, sperziebonen en peultjes.

En je hebt ook peulvruchten die niet geheel vers zijn, omdat ze zolang moeten koken, kopen mensen ze graag in blik of glas. Zoals kapucijners, linzen, alle soorten erwten zoals  kikkererwten, witte bonen, bruine bonen, zwarte bonen en kidneybonen etc.

Wist u dat heel gewone bonen, erwten en linzen supergezond zijn ? Vroeger werd het beschouwd als ‘armelui’s voedsel’. Nu worden ze herontdekt, en terecht. Peulvruchten bevatten grote concentraties sporenelementen, mineralen en vitamines. In het voorjaar kunnen we deze wel gebruiken.

Peulvruchten vormen een belangrijk onderdeel van een gezond voedings patroon, omdat :

  1. Ze bevatten maar een beetje methionine , wat de eiwitproductie afremt. Methionine is eigenlijk een bijzonder aminozuur omdat het het eerste aminozuur is waaruit eiwitten worden opgebouwd. Het is dus eigenlijk het ‘startschot’-aminozuur. Door deze methionine kan de eiwitopbouw niet van start gaan. En een beetje minder eiwitten in het lichaam zorgt ervoor dat mechanismen langer leven. Met andere woorden : minder eiwitproductie zorgt ervoor dat we minder snel dik worden en minder snel verouderen. En er zijn inderdaad wetenschappelijke studies die kunnen aantonen dat muizen die op een methionine arm dieet gezet zijn, langer leven. Iemand die voedsel eet waarin weinig methionine voorkomt, zoals dus in peulvruchten, zal ook minder eiwitten aanmaken, (1) wat het verouderings proces zou kunnen vertragen
  2. Om te beginnen stabiliseren peulvruchten de suikerspiegels in het bloed. En voor mensen met diabetes ; bonen vertragen de vertering van koolhydraten. Diabetici wordt vaak aangeraden een snelle toevoer aan koolhydraten te vermijden. En kunnen dit effect van peulvruchten prima gebruiken, ze kunnen hun bloedsuiker spiegel er beter mee stabiliseren.
  3. Peulvruchten bevatten plantaardige proteïnen, die gezonder zijn dan dierlijke proteïnen. Ook omdat ze (zie bovenstaand) minder zwavelhoudende aminozuren bevatten, in vergelijking met dierlijke proteïnen. Want deze dierlijke zwavelhoudende aminozuren verzuren het bloed. Dit heeft een domino effect, want om deze verzuring tegen te gaan wordt er calcium carbonaat aan onze botten onttrokken. Hierdoor verzwakt ons skelet en neemt de kans op osteoporose (bot ontkalking) toe. Wist u dat er bij mensen die veel dierlijke proteïnen eten de bot kwaliteit per jaar  snel afneemt ? Aanzienlijk sneller als bij mensen die proteïnen van plantaardige oorsprong eten. Voor vrouwen die in de overgang zijn is dit belangrijk nieuws. Deze groep vrouwen verliest sneller botweefsel (2)
  4. Onder andere bevatten peulvruchten veel kalium, en drijven vocht af. Voor mensen die vaak last hebben van opgezwollen benen en/of een hogere bloeddruk is dit goed nieuws.
  5. Ook bevatten peulvruchten veel magnesium. Magnesium houden de spieren en de zenuwen fit. Voor mensen met een hardwerkend druk leven, sporters en managers is dit ook goed nieuws. Magnesium houdt je scherp, en alert. En zorgt ervoor dat je celdelings proces goed verloopt.

Wist u dat peulvruchten de darmen en daarmee het gehele lichaam activeren ? Wist u dat ze daardoor ze ook de opbouw van onze beenderen en ons gehele lichaam ondersteunen ? En dat peulvruchten uw weerstand flink vergroot ?

Lees de rest van dit bericht →