Het jaar 2022 is bijna om, het laatste Feest van Oud&Nieuw. En dan : het begin voor een Nieuw Jaar.  Hier,in Groningen,  is het ‘carbid schieten’ een oude traditie. Dat is best wel spannend. Oliebollen, Appelbeignets en Ananasbeignets zelf bakken. Dat doen zog best veel mensen, hier in Groningen. Alhoewel er een enorme Oliebollen kraam voor de deur van de Albert Heijn in Siddeburen staat. Die waren daar niet zo blij mee. De mensen van de oliebollenkraam wél. December was vroeger het Feest van de Zonnewende. En waar komen eigenlijk de namen van onze maandkalender vandaan ? Wat betekent ‘januari’, ‘februari’ of ‘oktober’ precies ? Waarom eten we eigenlijk oliebollen met Oud&Nieuw. 

Eigenlijk was Kerst vroeger ‘Het Feest van de Zonnewende’

Het van oorsprong Germaanse Zonnewende feest, ook bekend als Midwinterfeest of Joelfeest, was een traditioneel heidens offerfeest  dat plaatsvond bij volle maan rond 21 december, de kortste dag van het jaar. Het feest duurde twaalf nachten, er werd

gedronken en een everzwijn werd geofferd op een joelvuur , dat was een brandende boomstam,de  yule log.

Het Zonnewende feest werd gevierd ter ere van de godin Frey, en onder luid gejoel, het blazen van de midwinterhoorn en klokluiden werden boze geesten verjaagd en werden overleden voorvaderen en doden herdacht. Vandaar dat er in sommige gemeenten ’s nachts de klokken van de kerk geluid worden. Dat doen we hier óók nog. En dan gaan de mensen langs deuren en krijgen overal een borreltje. Maar  dan moet je éérst een lied zingen.

Dan wordt het luiden afgewisseld en gaat de andere ploeg langs de deuren. Dat duurt de hele nacht. Tot ’s morgens 8.00 uur. 

Een brandend zonnewiel werd rondgedraaid om de terugkerende zon te verwelkomen. Veel van deze oorspronkelijk heidense gebruiken zijn later in ons christelijke kerstfeest opgenomen, zij het vaak in een iets andere vorm.

Zo komt onze huidige  kerstboom voort uit de midwinter boom, en is het zonnerad overgegaan in de  adventskrans.  En wordt bij het blazen van de midwinterhoorn het geluid overgezet om ‘de geboorte van Jezus aan te kondigen’.

Wat is Kerst en wat is eigenlijk Nieuw Jaar ?

Van oorsprong was het ‘het Feest van de Zonnewende’. Op 21 December is het de kortste dag van het jaar. Dan hebben we de kortste dag gehad en worden de dagen weer langer. Vroeger werd dit gevierd met lichtjes en een versierde boom.  Toen we onze oude Goden moesten afzweren en de ‘nieuwe religie’ welkom hebben geheten, wilden de oude bewoners van het vroegere Europa hun feesten niet kwijt. En is Zonnewende Feest omgedoopt tot “Kerstmis”. En heeft men er daarna direct maar 1 januari, oftewel het begin van het Nieuwe Jaar, van gemaakt.

Maar dat was vroeger niet zo. Het nieuwe jaar begon op 1 Maart. Dat kun je nog ‘begrijpen’ aan onze maand kalender. Bijvoorbeeld “September” betekent “De 7^e Lucht”. Oftewel de zevende keer dat het volle maan was. Sept betekent 7.

Oktober komt van “acht”. “Oct” betekent 8. Dus oktober betekent “de 8^e Lucht”, de volle maan was 8 maal gezien.  November komt van “neuf”, de maan was aan haar negende ronde bezig.

December ? December komt van 10. Het Franse woord ‘dix’ heeft nog een echo van deze klank. Dus December betekent de 10^e keer dat de maan vol langs de hemel komt. Waarschijnlijk heeft men de volle manen geteld. Dus de Januari en Februari waren de laatste maanden van het jaar, in plaats van de nieuwe.

1 Maart was vroeger Nieuw Jaar ! Waar komen de namen van de andere maanden vandaan ?

De namen van onze maanden hebben we overgenomen van de Romeinen. Ze zijn onder meer genoemd naar oude Goden en Keizers in het oude Romeinse Rijk. Oorspronkelijk kende de Romeinse kalender maar tien maanden, en begon het jaar in maart. De laatste maand van het jaar, december, werd gevolgd door een naamloze winterperiode. Deze twee maanden kregen in de zevende eeuw voor Christus de namen januari en februari. Later werd januari de eerste maand van het jaar.

• Januari  Is genoemd naar Janus, de god van doorgangen, poorten en in- en uitgangen, ook in de tijd. Wat meer algemeen werd Janus wel
  
  

  Waar komen de namen van de maanden vandaan ?

   

  gezien als god van alle begin, en van de overgang van oud naar nieuw. Janus wordt meestal afgebeeld met twee gezichten: een dat naar voren kijkt (naar de toekomst) en een dat naar achteren kijkt (naar het verleden). De elfde maand van het jaar werd naar hem vernoemd omdat hij als het begin van een nieuwe periode werd beschouwd – het was namelijk de eerste maand na de winterse zonnewende. Dat deze maand uiteindelijk de eerste maand van het jaar werd, heeft ook met die associatie te maken.

• Februari Komt van het Latijnse februare, dat ‘reinigen’ betekent. Letterlijk ‘de maand van het reinigingsfeest’. In deze laatste maand van het oude Romeinse jaar werden reinigingsoffers gebracht.
• Maart Is genoemd naar Mars, de god van de oorlog; mogelijk zo genoemd omdat in het voorjaar de strijd, die ’s winters stillag, weer hervat kon worden. Overigens kan de vernoeming naar Mars ook te maken hebben met het feit dat hij oorspronkelijk de god van de vegetatie was; in maart begint alles weer te groeien. De winter is voorbij.
• April  Deze herkomst is onzeker. De Latijnse vorm was aprilis; deze kan komen van een Etruskisch woord dat uiteindelijk teruggaat op de naam Aphrodite (de godin van de liefde). Een tweede mogelijkheid is een verband met aperire, dat ‘openen’ betekent, ter aanduiding van de ontluikende natuur. Ook wordt wel een verband met apricus, Latijn voor ‘door de zon beschenen’, verondersteld.
• Mei Is genoemd naar Maia, in de Romeinse mythologie de moeder van Mercurius, maar oorspronkelijk de godin van de groei. Ook mogelijk is dat de maand genoemd is daar de god Jupiter Maius, die groeikracht brengt. De namen Maia en Maius gaan beide terug op maior, wat ‘groter’ betekent.
• Juni Komt van naar Juno, de beschermgodin van de vrouw, het huwelijk en de geboorte.
• Juli dankt haar naam aan Gaius Julius Caesar noemde in 44 voor Christus zijn geboortemaand naar zichzelf. De maand heette oorspronkelijk quintilis ‘vijfde’, omdat het de vijfde maand was van het jaar (dat immers in maart begon).
• Augustus Is vernoemd naar keizer Augustus (letterlijk ‘de verhevene’), de eerste keizer van het Romeinse Rijk. Hij haalde in deze maand zijn belangrijkste overwinningen en werd in augustus consul. In 8 voor Christus stemde Augustus ermee in om de zesde maand van het jaar, die tot dan toe sectilis/sextilis (‘zesde maand’) had geheten, voortaan augustus te noemen. Dat Augustus ook in augustus overleed, is toeval. Ons woord oogst is van augustus afgeleid.
• September Zoals al geschreven komt van septem (‘zeven’). Deze maand was oorspronkelijk immers de zevende maand van het Romeinse jaar.
• Oktober Dit komt van octo ‘acht’ , de achtste keer dat het volle maan was.
• November Komt  van novem ‘negen’, de negende volle maan.
• December komt van decem ‘tien’. Tien maal de volle maan gezien.

Wanneer deze namen precies in het Nederlands zijn overgenomen, is niet helemaal duidelijk. Het lijkt erop dat dit in de loop van de Middeleeuwen is gebeurd. In oude teksten uit die periode komen we vaak zowel woorden als marte (‘maart’) en april tegen als oudere Nederlandse benamingen als herfstmaand, lentemaand en wiedemaand.

Recept van Oliebollen : 

Nou had ik jullie eigenlijk het recept van een everzwijn, geroosterd op een brandende boomstam willen geven (grapje), maar een oliebol is ook lekker.  Wil je weten hoe je ze zelf bakt ? TIP : Ik zet mijn frituur gewoon buiten, met een verlengsnoer. In een beschut hoekje. Anders ruikt het hele huis dagenlang naar oliebollen en frituurvet,..

Met een hartelijke groet van Tieneke. 

We wensen iedereen een Geweldig, Gezellig en Gezond 2023 toe 🙂 

Zoekt u de beste zuivere curcumine en/of kurkuma ? Of de combinatie van Curcumine C3 ‘Superieur & Triphala ‘Balans” ? Een goede gewichtsbeheersing combinatie  !  In biofotonisch glas verpakt ? Trendsetting flacons ? In Miron-glas ? Ik, persoonlijk, beveel u de kurkuma specialist aan. Waarom ? Die heeft uitstekende curcumine in huis, van hoge kwaliteit voor een lage prijs. Met goede Know-How, en kennis van het product. Met liefde en zorgvuldige controle voor al hun kurkuma en andere ayurvedische middelen. Kurkuma zalf ? Kurkuma capsules ? Curcumine capsules ? Kurkuma tandpasta ? Een webshop met specialistische kennis en veelzijdige kurkuma producten. Ze zijn goed en gevarieerd in heel veel kurkuma producten. Zij hebben ook Voordeel Verpakkingen van 300 capsules voor een zéér democratische prijs ! De nummer ÉÉN in kurkuma ! De beste natuurlijke en  pure kwaliteit tegen de laagste prijs. 

.

Disclaimer : Raadpleeg bij twijfel altijd een arts. Samensteller doet geen claims over diagnose, behandeling, genezing of ziektepreventie. De inhoud van dit artikel is uitsluitend bedoeld voor informatieve doeleinden. Houd er rekening mee dat de inhoud van dit artikel nog niets is geëvalueerd door medisch deskundigen. Geen van deze informatie dient te worden opgevat als medisch advies.  Raadpleeg daarom altijd een medisch gespecialiseerd/gekwalificeerd arts met kennis van natuurlijke supplementen voor aanvang van gebruik van natuurvoeding,voedingsadviezen en/of voeding of natuurlijke supplementen.