Dementie. Wereldwijd treft het vele miljoenen mensen.  Dementie is een volksziekte aan het worden. En we weten er weinig van. Zeker kennen we nog geen goede richtlijnen om dementie te voorkomen.  Toch zijn deze richtlijnen er wel. We denken nu dat dementie iets is  “wat je overkomt”. Hoofdrisico groepen zijn : een hoge leeftijd, waarin vrouwen vaker zijn  getroffen als mannen. Ayurveda kan iemand helpen om het pathologische vergeten te voorkomen, en om het, in getroffen ziektegevallen, te verzachten.  Wat kun je doen om jezelf te beschermen. Hier vind je een zeer uitgebreid en volledig artikel. Met het beste van de Westerse en Oosterse gezichtspunten omtrent deze ziekte. Met goed uitgelegde achtergronden, oorzaak en verloop van deze ziekte.  

Hoe begint dementie eigenlijk ?

Het begint er vaak mee dat van de getroffen persoon de persoonlijkheid soms drastisch veranderd. De betroffen persoon herinnert zich niets van een kort geleden gebeurd voorval, en voelt zich steeds alsof men aan te hoge eisen moet voldoen. Daardoor verliest men interesse in, tot zover, vreugdevolle ervaringen. Dit, en verdere tekenen, kunnen voorboden van een dementie zijn. Dementie telt tot de meest voorkomende ouderdomsziekten.

Deze ziekte krijgt niet alleen veel belangstelling omdat het wereldwijd veel mensen treft, maar ook omdat er steeds meer bekend wordt waar het zeer bekende prominente mensen betreft. De lijst van getroffenen is lang en hun omgaan met de diagnose zeer verschillend.

Bijvoorbeeld Ronald Reagan herkende, na 40 jaren huwelijk, zijn vrouw Nancy niet meer. En de industrieel erfgenaam en de bekende fotograaf Gunther Sachs koos voor euthanasie op 78 jarige leeftijd. Dit was om de voortgang van de ziekte niet te hoeven meemaken.

Deze, en natuurlijk vele andere gevallen, hebben de discussie “hoe om te gaan met dementie” op gang gebracht. Ook nu is het erg actueel, gezien het voorval dat de vorige week in het nieuws was. Een arts had een zwaar dementerende vrouw geholpen met een euthanasie wens.

Wat weten we tot zover over dementie ?

De meest voorkomende vorm van dementie heet de “Ziekte van Alzheimer”, en is genoemd naar psychiater/onderzoeker A. Alzheimer. (1906). Het woord “dementie” stamt uit het Latijns. “DE” staat voor ‘afnemend’ en “MENTIE” voor ‘geest en mens’. Het omvat een groep van ongeveer 50 degeneratieve ziekten van de hersenen, die op de lange duur tot een verlies van geestelijke vermogens kunnen leiden. In Nederland leven veel mensen met een vorm van dementie. En in de wereldvooruitzichten van 2020 voorziet men een alarmerende toename. Tegen het jaar 2050 zal deze ziekte verdriedubbeld zijn (7). Primair wordt het korte geheugen, het denkvermogen, de spraak en de motoriek aangetast.

Voor alle genezing van ziekte is deze ontwikkeling een van de grootste uitdagingen. We hebben nog geen antwoord voor een oplossing. En het ontbreekt ons zeker aan een oplossing op de lange duur. En waar het ons ook aan ontbreekt is aan een goede verpleging op maat voor de getroffenen.

Goede hoop wekken de laboratoriumexperimenten, die aantonen dat ashwagandha, curcumine en andere natuurlijke ayurvedische middelen misschien tegen Alzheimer kunnen werken (2). Er is een theorie over deze ziekte, die zegt dat Alzheimer, en andere vormen van dementie, kunnen ontstaan wanneer proteïne afzettingen in de hersenen worden gevormd. Deze ontstaan in de ‘lege ruimte’ tussen de dendriet en neuriet synapsen. (zie volgende foto)

Hoe werken onze gedachten in de hersenen ? 

Simpel en snel uitgelegd : Onze gedachten werken via kleine elektrische stroompjes. Die razendsnel door onze zenuwbanen heen-en-weer bewegen. Bij het stoten van een teen, is de informatie binnen een fractie van een seconde in de hersenen aan gekomen ..“.. AU, mijn teen !!…”..

Tussen onze zenuwbanen zitten lege stukjes, waar het stroompje zelf van neuriet naar dendriet moet springen. Zie het bovenste stukje, waar het stroompje zelf door het “lege stukje” moet springen, naar het onderste stukje.

Bij de ziekte Alzheimer worden waarschijnlijk deze “lege tussenstukjes” in de zenuwbanen geblokkeerd. Soms door wat pus van een ontsteking, het is ook mogelijk dat deze tussenstukjes licht ontstoken zijn. En dan heeft men eiwitvorming in de lege stukjes van de zenuwbanen. Dit heet ‘amyloïde plaque”.  Zodat de het elektrische gedachten stroompje niet verder kan gaan. Dat veroorzaakt de blokkade of dementie, is tot zover de wetenschappelijke theorie

Praktisch merkt de patiënt dat een gedachte is begonnen, maar is halverwege compleet weer verdwenen. Springen deze stroompjes over naar een verkeerd stukje ? En springt bijvoorbeeld naar een synaps die er tegenaan ligt, krijg je dan “aan elkaar geplakte” gedachten ? Dan kan iemand zijn was in de wc pot gooien. En verliest dus de controle.

Curcumine heeft waarschijnlijk een ontsteking remmend vermogen, zodat deze ‘lege tussenstukjes’ ontstekingen weer schoon gemaakt zouden kunnen worden. Met curcumine kun je dus misschien de schade beperken. Curcumine remt waarschijnlijk ook de vorming van deze eiwit afzettingen. En maakt ze schoon, voor zover dat mogelijk is. (4)

Een onderzoek toonde ook aan dat mensen die regelmatig kurkuma nemen, of de nog sterkere curcumine met de 3 curcuminoïden ‘superieur’, ook vaak beter presteren op cognitieve tests.

Natuurlijk moet er nog meer onderzoek naar gedaan worden. Echter is het wel soms zo, dat er in de oude ayurvedische leer, een combinatie aangeraden zou kunnen worden van curcumine en ashwagandha, bij dit soort hersenproblemen. Curcumine is een kruid die bijdragend kan werken aan een reiniging van de eiwit afzettingen, en Ashwagandha is een kruid om de ontstane beschadigingen ondersteunend te helpen herstellen (6).

Een indeling van de verschillende soorten van dementie. 

De ICD-10 (Internationale Classificatie Dementie) onderscheidt eigen 4 verschillende groepen van dementie.

• Dementie door Alzheimer. Dit betreft eigenlijk ongeveer 67 % van alle vormen van dementie.
• Vasculaire Dementie. Het betreft ongeveer 20 % van alle dementie vormen. Hier ligt de oorzaak in doorbloedingsstoornissen.
• Dementie door andere ziektebeelden. Hiertoe behoort een ziekte als bijvoorbeeld ‘De ziekte van Parkinson’.
• Andere soorten van dementie.

Zijn er oorzaken voor het ontstaan van dementie ?

De oorzaken van dementie hangen van het concrete en complete ziekte beeld af. Terwijl de oorzaken van doorbloedings stoornissen van verschillende vormen van dementie wel gedetailleerd onderzocht en gevonden zijn, kon er bij Alzheimer geen gedetailleerde oorzaak gevonden worden. Wel is bekend dat zich jarenlang voor de uitbraak van Alzheimer zich zogenaamde eiwit brokstukjes, genaamd Amyloïde Plaque,  in het hersenweefsel vormt.

Juist deze eiwit brokstukjes “Amyloïde Plaque”  verhinderen de uitwisseling van informatie tussen de hersencellen. En daardoor sterven de cellen af, dus het gevolg is een voortgaand verlies van zenuwcellen, waardoor het hersenweefsel met ongeveer 20 % krimpt.

Andere risico factoren die genoemd worden kunnen zijn :

• Depressiviteit
• Doorbloedings stoornissen
• Verhoogde homosteïne spiegel  (een aminozuur)
• Diabetes Mellulitis
• Alcoholzucht
• Obesitas
• Genetische factoren

Deze laatste genetische factoren stijgen, als bij familieleden de ziekte vroegtijdig is geconstateerd. Vaak bij moeder, vader, zus of broer.

Alzheimer en het verloop ervan.

Voordat de eerste tekenen van Alzheimer te merken zijn, kunnen er wel 30 jaren overheen zijn gegaan. Omdat het geheugen het verlies aan zenuwcellen lange tijd kan compenseren. Het leidt tot een lange verpleegbehoefte en tot een kortere levensduur. Het verloop van de ziekte kan zich over vele jaren uitspreiden. Hierin kun je 3 stadia vast stellen : 

1. Het vroegste stadium.

Het eerste vroege stadium kenmerkt zich door een toenemend geheugenverlies van namen en begrippen. Deze zijn moeilijk te herinneren. Bovendien laten de concentratie en het beoordelingsvermogen het afweten (3).

Men vergeet veel dingen sneller, bovendien kan men slechter informatie opnemen. Het oriëntatie vermogen neemt af, men kan bijvoorbeeld in een restaurant de weg van toilet naar tafel moeilijk terug herkennen. Of men verdwaalt tijdens een boswandeling. Deze afnemende fase duurt 5 tot 10 jaren. De getroffene voelt schaamte, frustratie en angst. Als gevolg hiervan kunnen problemen als sociale isolatie ontstaan, omdat men in het openbaar niet wil opvallen.

2. Het middelste stadium.

Hier verliest de getroffene het bewust meemaken van de ziekte. Vergeetachtigheid en oriëntatieproblemen nemen toe en ook het spraakvermogen wordt beïnvloed. Afspraken en data worden door elkaar gemixed. Bovendien is de herinnering van belangrijke gebeurtenissen en ervaringen in het leven verminderd. Het moeilijkste voor de omgeving van de patiënt is zijn persoonlijkheidsverandering.

3. Het latere stadium.

Dit gaat gepaard met het verlies van gesproken contact met de omgeving, ook het lichamelijke verval treedt op. Het probleem van incontinentie en het verval van het bewegingsapparaat. Steunen tegen het vallen en verplegende bedlegerigheid ontstaat.

Men herkent zijn naasten niet meer, en kan zich totaal niet oriënteren. Maar ondanks deze moeilijkheden herkennen patiënten soms oude  liedjes en geluiden van vroeger. Geuren van vroeger of gewoon bekende geuren. Ook oude gebeden of kerkgebeden. Ook is het voor deze patiënten een zegen om ’s nachts bewegende lichtjes te zien. Dit kan men eventueel in de slaapkamer ophangen om het ‘weglopen’ te voorkomen. Omdat het denkvermogen is verdwenen, is dit bewegende licht  voor de patiënten zeer geruststellend.

Diagnose en therapie bij dementie. 

Tot zover kent onze huidige moderne medische kennis geen medicijnen die dementie problemen, zoals Alzheimer, kan genezen. De beschikbare medicamenten verlichten de symptomen en remmen op zijn best de voortgang van de ziekte. Als medicamenten worden  anti-dementiva (om de geestelijke vermogens te verbeteren), antidepressiva en neuroleptische medicatie (tegen gedragsstoornissen) gebruikt. Ook medicatie voor behandeling van de doorbloedingsstoornissen worden ingezet. Al deze medicatie kunnen de symptomen verminderen, maar door de aanzienlijke bijwerkingen zijn deze niet de gelukkigste oplossing.

Op grond hiervan is een vroegtijdige diagnose van groot belang. Hoe eerder de ziekte erkend en behandeld wordt, hoe langzamer deze voortschrijdt. De diagnose wordt vastgesteld door middel van geheugenonderzoek, lichamelijk onderzoek, laboratorium testen, en het neuropsychologisch wordt getest. Ook worden er beeldscans gemaakt via een CT of een MRI scan.

Therapeutisch wordt getracht om op de lange duur de dagelijkse dingen en verzorging zolang mogelijk zelfstandig in stand te houden. Dit gaat door middel van training van het geheugen, training in het omgaan met anderen, hersentraining en fysiotherapie. Bovendien krijgt de patiënt goede ondersteuning. Dit alles gaat heeft als doel om de patiënt zo lang mogelijk zelfstandig te laten blijven.

Dementie en/of Alzheimer vanuit een ayurvedisch gezichtspunt. 

Zoals al vaak genoemd, is de ayurveda een oeroude medische wetenschap. Onze moderne medische kennis is pas circa 200 jaren oud. De ayurveda is meer dan 6000 jaren oud. En stelt dat de oorzaak van dementie in onze geest zit, en de uitwerkingen zijn in het lichaam te zien. Dementerende/Alzheimer patiënten kunnen vaak geen onderscheid meer maken tussen ‘dromen’, de ‘verleden tijd’ en het ‘nu’ . Daardoor kunnen ze hallucineren. Tevens kunnen ze , door het verlies van hun herinnerings vermogen, moeilijk besluiten nemen, die op basis zijn van dit vermogen.

Dus eigenlijk komt het eigenlijk op het voorkomen van deze ziekte aan. En een vaststaand  feit blijft, dat deze ziekte “Alzheimer” in het Oosten van onze wereld een zeldzaamheid is. Daarbij komt nog er bij veel mensen die, bijvoorbeeld vanwege reuma en/of reumatische klachten, veel ontstekingen remmende medicatie moeten/hebben genomen, deze ziekte ook aanzienlijk minder voorkomt.

Het bewustzijn van een goede gezondheid in de ayurvedische levensstijl, kan de waarschijnlijkheid om een dementiële ziekte te ontwikkelen duidelijk reduceren.

De bekende neurobiologe en ayurvedisch vrouwelijk arts Dr. Vinod Verma beschrijft in haar boek  ‘Prevention of Dementia” de twaalf risico factoren, die deze ziekte kan reguleren.

Deze zijn:

• Overmatig en fout gebruik van onze zintuigen.
• Een slechte nek- en schouderhouding.
• Foute ademhaling.
• Blokkade in de neusademhaling. Adem niet door de mond, maar door de neus. Houd de neus schoon. Dit verhoogt de zuurstof opname in de hersenen. Te weinig zuurstof kan een aanleiding zijn tot ontstekingen.
• Chronisch terugkerende verkoudheden met slijmophoping of sinusitiden. Door ontstekingen in de schedelholten.
• Algehele zwakte, diepe uitputting of afmatting.
• Hoge bloeddruk gedurende lange tijd.
• Langdurige mentale spanning en/of een gevoel van hulpeloosheid.
• Leven in het verleden met een angst voor de toekomst.
• Shock of diep traumatische ervaringen.
• Wispelturige gedachten.

Het doel, volgens Dr. Verma, is het behouden en beschermen van de zenuwcellen en de hersenmassa en zintuigen. En natuurlijk als doel, om deze drie in een gezonde interactie te houden. Aanvullende methoden, om dementie te voorkomen, zijn een uitgebalanceerde gezonde voeding, regelmatig bewegen en een actief sociaal leven. Verder noemt Dr. V. Verma dagelijkse geestelijke oefeningen, veel contact met andere mensen en een eigen ontplooiing als secundaire mogelijkheden.

Het prestatievermogen van ons brein is afhankelijk van het gebruik. Daarom is het goed om telkens weer nieuwe uitdagingen te zoeken. Natuurlijk zonder jezelf daarbij te overwerken. Een nieuwe taal leren, een computer leren bedienen of wat je ook doet. Je brein is nog even goed te gebruiken als op jongere leeftijd. Om jezelf op hogere leeftijd verder te ontplooien en te ontwikkelen is een zeer waardevolle ‘training’ tegen dementie.

Meditatie is bijvoorbeeld zo’n goede training van de geest, die in de Ayurveda aanbevolen wordt. En waarom zou men dit niet doen, de ‘beloning’ van deze kennis is zeer waardevol. Wat heeft men te verliezen. Want door meditatie kunnen spanningen gereguleerd worden, de geest gecentreerd/gefocused en het lichaam gecontroleerd worden. Ook worden de zintuigen geregenereerd en worden emoties opgelost.

Ayurvedische voedingsrichtlijnen tegen dementie, ten aanzien van Alzheimer. 

Mediterrane voeding is, gezien vanuit een Westers standpunt, ook een prima preventie. Veel groente, veel fruit, olijfolie, vis en volkorenbrood worden aanbevolen. Walnoten en walnoot olie zijn ook goed voor het hersenweefsel.

De, in vette vis hoog geconcentreerde, Omega-3 vetzuren worden zelfs als voedingssupplement aanbevolen.  Vegetariërs/Veganisten kunnen producten met zee-algen nemen als alternatief.

Ook, vanuit een Ayurvedisch standpunt, is ghee (geklaarde boter) als het beste vet voor ons zenuwstelsel aanbevolen voor dagelijks gebruik.  Dit kun je dan aanvullen met olijfolie/walnootolie.

• Het maaltijdsysteem , de keuze van de levensmiddelen en hun onderlinge verhoudingen is in de Ayurveda altijd een individuele zaak. Met als leidraad de mens zelf. En niet zijn/haar ziekte. Wat voor de een gezond is, hoeft dat nog niet voor een ander te zijn. Met andere woorden; de voedingsadviezen zullen per patiënt verschillen. Daarom is een generaliserende voedingsaanbeveling niet mogelijk. Want de dosha’s Pitta, Vata en Kapha  en hun onderlinge verscheidenheid zijn hier de leidraad voor een voedingsadvies.
• Om het meespelende Vata-stoornis, bij dementie, te verminderen, zou het wel goed zijn om regelmatig warme olierijke en voedzame voeding te eten.

De Ayurvedische regelmaats therapie bij Alzheimer of Dementie.

1.  Mensen met dementie hebben een duidelijk ritme in hun dag nodig. Bijvoorbeeld ; vaste etenstijden. Ook passieve en actieve elementen zijn belangrijk. Met name genoemd ; de heilzame werking van muziek en kunst is al langere tijd bekend, en kan in ieder stadium verzachtend werken. Zo is het samen zingen en muziek maken vreugdevol voor de patiënt en versterkt positieve gevoelens.
2. Ook de ayurvedische leer van gezond wonen kan als ‘therapie’ dienen. Dit doelt primair op de inrichting van de woonruimte. Met als doel om het welbevinden van de getroffene te verhogen. Verf, kleuren, stoffen en meubilair kunnen dit sterk beïnvloeden. Een poos geleden heb ik een programma op de radio gehoord van een vrouwelijk arts, die aanraadde om de kamer wat meer in oude stijl in te richten. En heel veel oude foto’s af te spelen op een grote televisie in de kamer van de patiënt. Haar moeder was erg getroffen door Alzheimer, maar deze therapie werkte bijzonder goed. Een oude radio, oude muziek van vroeger, oude prenten uit de kindertijd, zijn hier voorbeelden van.

De oude Ayurvedische plantengeneeskunde bij  Alzheimer en/of Dementie

De therapie met helende planten doelt erop om de stofwisseling in het zenuwstelsel te verbeteren, en om een degeneratie van de hersenen te voorkomen. Ook doelt het erop om het prestatievermogen van alle zenuwcellen in de hersenen te optimaliseren, zonder de lichaamscellen te beschadigen. Onder deze link vindt u een geweldig artikel omtrent de ayurvedische benadering van dementie, en over de ayurvedische planten geneeskunde. (9) Dit artikel is, onder andere, door mij gebruikt.

Over het volgende gedeelte zegt Dr. V. Verma dat de samenstelling en het gebruik van de volgende middelen, bij een dementerende patiënt, beter door een ervaren ayurvedisch arts kunnen worden voorgeschreven.

Hiervoor komen de volgende geneeskrachtige planten met anti-dementieve werking in aanmerking (8):

• Withania somnifera oftewel Ashwagandha (winterkers)
• Kurkuma longa en/of  Curcumine oftewel Haridra (natuurlijke curcumine)
• Bacopa Monnieri  oftewel Brahmi  ( klein vetblad)
• Convolulus Pluricaulis oftewel Shankapushpi (akkerwinde)
• Celastrus Panuculatis  oftewel Jyotishmatt (boomwurger)
• Acorus Calamus  oftewel Vacha (kalmoes)
• Glycyrrhiza oftewel Yashtimadhu  (zoethout)

Veel van de werkingsmechanismen van deze geneeskrachtige planten zijn in wetenschappelijke studies besproken. Gaarne zou ik 3 van deze studies wat uitgebreider bespreken.

1. Ashwaganda (winterkers)

Deze plant werkt leervermogen verbeterend en geheugen verbeterend. Bovendien verbetert het de aanpassing van de innerlijke en uiterlijke stress-receptoren. De withanoliden in de plant remmen vrije radicalen en voorkomen de amyloïde plaque-vorming in de hersenen. En blokkeert de vorming van amyloïde eiwitopslag, want hierdoor sterven de hersencellen af. Ashwagandha kan hier goed en ondersteunend tegen werken. Ook helpt ashwagandha het versterken van het immuunsysteem (5).

2. Curcumine (haridra).

Kurkuma-longa, in dit geval curcumine c3 ‘superieur’,  beschermt niet alleen de zenuwcellen, maar ook de neuronen tegen de amyloïde plaque vorming (1). Deze zijn nodig voor het denken. Kurkuma-longa blijkt het verbazingwekkende vermogen te hebben om deze , reeds gevormde amyloïde plaque vorming,  te kunnen afbreken.

Amyloïde plaque veroorzaakt de celdood. Bovendien is het een van de meeste effectieve middelen om de gevormde ontstekingen in de hersenen te remmen. En te reduceren. Ook reduceert het de vorming van vrije radicalen. Curcumine c3 ‘superieur’ is een zeer sterk middel.

3. Brahmi (klein vetblad)

Klein vetblad verbetert de cognitieve functies, zoals het opnemen van informatie en ook het leervermogen. Ook verbetert klein vetblad het geheugen en beschermt het  de zenuwcellen en hersencellen tegen de vorming van deze ‘amyloïde plaque’ (9). Dit doet het door de remming van zgn “cellulaire acetylcholine sterase” activiteit.

Afsluitend en samenvattend de laatste vraag. 

Dat de bovengenoemde planten een positieve werking hebben op het centrale zenuwstelsel en de hersencellen , die ten aanzien van de dementieproblematiek een grote rol speelt, is zo langzamerhand onomstreden. Vele studies tonen dit keer op keer aan.

Maar de centrale vraagstelling blijft ; kunnen deze geneeskrachtige werkzame stoffen de grens van bloed-hersenen volledig passeren ? En dus zo ook het centrale zenuwstelsel  bereiken ? Van de ‘demethoxy’ in de curcumine c3 is dit wel bekend, dat het de (door een vettige structuur) door de bloed-hersenbarriere komt.

Om deze vraag afdoende te kunnen beantwoorden lijkt meer studie  en onderzoek nodig, vindt men. Want tot zover moeten we ‘leunen’ op de omvangrijke duizenden jaren oude klassieke ayurvedische ervaringswaarden.

Zeer interessant daarbij is, dat de ayurveda bij een behandeling van het zenuwstelsel, vaak vettige bereidingen gebruikt. Op basis van ghee of sesamolie. Deze worden niet alleen door de mond, maar ook door de neus en op de huid gebruikt.

Curcumine en haar invloed op Alzheimer

Waarschijnlijk is dit de missende factor, dit de weg om deze geneeskrachtige werkstoffen de grens bloed-hersenen te laten passeren. En ze zo op “de plek van werkzame bestemming” te krijgen.  Bijvoorbeeld voor kurkuma-longa wordt al vele eeuwen vet, bij de inname van kurkuma-longa, aangeraden. Om de werkzame stof “of de plek van bestemming” te krijgen, om zijn heilzame werk te doen.

Dit is voor ons, vanuit ons Westerse standpunt, een mogelijkheid om eens te onderzoeken. Dit is tot zover, met wat vet als hulpmiddel, nog weinig onderzocht. Dit wat men bij kurkuma en curcumine, in de oude ayurveda,  gebruikte.  En een feit blijft nog steeds dat kurkuma-longa beter werkt als het wordt ingenomen met wat vet. Wat ook een feit blijft is dat dementie een zeldzame ziekte is in landen waar veel kurkuma wordt gebruikt.

Met een hartelijke groet van Tieneke.

PS Dit artikel is tot stand gekomen voor een geacht en geliefd persoon.

Contra indicaties ;
* Neem geen kurkuma bij galstenen. Het kan een galstenen aanval uitlokken.
* Geen galblaas meer ? Geen probleem.
* Neemt u kurkuma en/of curcumine c3 ‘Superieur’ ? Dan kunt u het beste 10 dagen vóór een operatieve ingreep stoppen.
* Neem geen kurkuma en/of curcumine c3 ‘Superieur’ bij zwangerschap.
* Neem geen kurkuma en/of curcumine c3 ‘Superieur’ bij bloedverdunnende medicijnen.

Bronnen :

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5950688/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30504054
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30312017
4. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26487830
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24882401
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31416451
7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30873922
8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29248451
9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5976976/
10. Dr. Vinod Verma “Prevention of Dementia”
11. Dr. Subash Ranade “Natural healing through ayurveda”
12. Dr.  D. Frawley  “The yoga of Herbs”
13. SRI SRI Ravi Shankar “Lectures of Health”
14. Dr. STEUENAGEL. “Ayurveda”
15. Dr. V. Lad  Verschillende Artikelen.

Met een vriendelijke groet van Tieneke,

Zoekt u de beste loepzuivere curcumine en/of kurkuma ?  Ik, persoonlijk, beveel u de kurkuma specialist aan. Waarom ? Die heeft uitstekende kurkuma in huis, van hoge kwaliteit voor een lage prijs. Met goede Know-How, en kennis van het product. Met liefde en zorgvuldige controle voor al onze kurkuma. En met zorg uitgekozen supplementen. Met specialistische kennis en veelzijdige kurkuma producten. De NUMMER 1 in kurkuma ! 

Disclaimer : Raadpleeg bij twijfel altijd een arts. Samensteller doet geen claims over diagnose, behandeling, genezing of ziektepreventie. De inhoud van dit artikel is uitsluitend bedoeld voor informatieve doeleinden. Houd er rekening mee dat de inhoud van dit artikel nog niets is geëvalueerd door medisch deskundigen. Geen van deze informatie dient te worden opgevat als medisch advies.  Raadpleeg daarom altijd een medisch gespecialiseerd/gekwalificeerd arts met kennis van natuurlijke supplementen voor aanvang van gebruik van natuurvoeding,voedingsadviezen en/of voeding of natuurlijke supplementen.