Hoe versterk ik mijn immuunsysteem ? (een ayurvedisch gezichtspunt vol tips, uitleg en slaap oefeningen)

Standaard

Of je het leuk vindt of niet, je komt dagelijks in contact met talloze virussen en bacteriën. Meestal word je er niet ziek van, zeker niet als je een effectieve weerstand tegen virussen en/of bacteriën hebt. Je immuunsysteem kan boosdoeners herkennen, onthouden  en onschadelijk maken. Overal hoor en lees je dat mensen hun immuunsysteem moeten versterken, maar hoe doe je dat ? Door de adviezen op de reclame te volgen ? Of de adviezen van het voedings centrum te volgen ? Of door gewoon meer fruit en verse groenten te eten ? Nee, je kunt veel meer doen als je je immuunsysteem wilt versterken. De ayurveda geeft veel en duidelijke adviezen voor mensen die dit een belangrijk en interessant onderwerp vinden. Als afsluiting een paar slaaptips en adviezen van een gerespecteerd wijs mystiek man met een diep inzicht in de oude ayurveda. Deze keer spreekt hij over een goede nachtrust, en  oefeningen en tips om lekker te kunnen slapen. Hier vind je een uitgebreid artikel over de vele aspecten van je eigen immuunsysteem en afweer tegen ziekten. Want slecht slapen ? Dat sloopt je ! En wat je kunt doen om je weerstand en immuunsysteem te versterken. 

Waar zit je afweer- of immuunsysteem in je lichaam ? 

waar-zit-ons-immuun-systeem

Een sterk immuunsysteem kun je ontwikkelen

Eigenlijk zit je afweer- of immuunsysteem overal in je lichaam. Het zit niet op één plaats. Het zit in ieder onderdeel van je lichaam.

  • Het bestaat, onder andere, uit het lymfesysteem, witte bloedlichaampjes, gespecialiseerde cellen (T-cellen) en anti-lichamen (cytokine stoffen). Deze werken samen om ons lichaam in een stabiele en gezonde toestand te houden.
  • Als er ziektekiemen, in de vorm van virussen of bacteriën, ons lichaam dreigen binnen te dringen, schakelt ons lichaam zijn immuunsysteem in om met de indringers af te rekenen.
  • Ons lichaam maakt lymfocyten en macrofagen áán, die stoffen gebruiken om de indringers te doden of te vernietigen. Dit heten ‘cytokine stoffen’.
  • Onze thymusklier ondersteunt de productie en opslag van de witte bloedlichaampjes. De ‘soldaatjes’ in ons lichaam. Deze T-cellen (of ‘soldaatjes’) vallen onze lichaamscellen áán,  die geïnfecteerd zijn. Bijvoorbeeld bij een infectie veroorzaakt door bacteriën, amoeben, schimmels of virussen.

Maar ook de milt, de lever evenals de bijnieren en de darmwand hebben deze T-cellen en bevatten lymfatisch weefsel. In de binnenkant van de darmwand zit een laag lymfocyten, en deze reageren op alle infecterende organismen die het lichaam binnen dringen. Meestal is dit via ons voedsel,  dat in het spijsverterings kanaal  terecht is gekomen.

Het bijzondere is dat deze lymfocyten een geheugen hebben.  En reageren sneller bij een eventuele volgende infectie.

Er zijn nog véél meer dingen belangrijk voor een sterk immuunsysteem

Een sterk immuunsysteem heeft vele aspecten. Dat is niet alléén goede en gezonde voeding. Je gevoel, je houding ten opzichte van problemen, je ontspanning. Hoe lang en veel je werkt. Hoe je slaapt. Hoe je omgeving eruit ziet. Hier vindt je een paar punten die belangrijk kunnen zijn :

  • Vindt een goede balans tussen werken en plezier maken. Zoals lekker er even tussenuit of een eind door het bos of langs de zee wandelen
  • Een balans tussen even stevig aanpakken en weer kunnen ontspannen is ook belangrijk.
  • Slaap voldoende, op vaste tijden. Bv elke dag om 23.00 uur gaan slapen en ’s ochtends om 6.00 uur opstaan geeft je lichaam een goed en vast ritme. Een slechte nachtrust ? Dit kan je gezondheid slopen ! Onderaan dit artikel vind je een videootje met een paar waardevolle tips en oefeningen om je nachtrust en slaap te verbeteren.
  • Verblijf in een schone en serene, plezierige omgeving. Ruim je huis regelmatig op en houd het schoon.
  • Heb een positieve houding in de omgang met stress
  • Blijf rustig bij tegenslag
  • Meditatie en yoga zouden ook kunnen helpen
  • Laat je niet door alles en iedereen te snel ‘ompraten’. Volg je eigen gevoel.
  • Heb plezier in dingen en lach erom
  • Onze natuurlijke weerstand wordt óók aangetast door zware spanningen, te veel werken.
  • En door slechte gewoonten. Zoals roken, veel gefrituurd voedsel of alcohol drinken.
  • Eet onbewerkt voedsel. Eet goed, vers en gezond. Het liefst biologisch, als het kan
  • Doe ademhalings oefeningen om jouw eigen weerstand te versterken, of beter te slapen. Of je goed te voelen. Er zijn vele van dit soort oefeningen.

Ons immuunsysteem is dus een geheel cluster van factoren, die allemaal samenhangen. En heeft niet zozeer een ‘vaste verblijfsplaats’ in ons lichaam.

Is er goede en slechte voeding wat ons immuunsysteem betreft ? 

Ja, dat is er. Het is belangrijk voor ons lichaam om een goede spijsverterings systeem te hebben. Het eten moet eigenlijk efficiënt verteerd worden. Zodat er weinig restafval en dus gifstoffen achterblijven.  Want deze gifstoffen zijn voor een groot gedeelte gewoon half- of onverteerd voedsel. En op de plaats waar deze rest-gifstoffen vast zitten, dáár kan de darm zijn werk niet goed doen. En je weerstand vermindert. Eigenlijk is dit ook het standpunt van de ayurveda en haar gezondheidsleer.

  1. Slecht voedsel voor onze darmen zijn : vet vlees, room, kaas, brood, gebak en suiker. Laat ook alcohol en koud water staan.
  2. Neem geen fluortabletjes en pas ook op met fluortandpasta, dit doodt onze goede bacteriën in de darmen. Slik dit nooit dóór.
  3. Pas op met een darminfectie en daardoor een sterke antibiotica kuur, dit doodt ook onze goéde darmflora bacteriën.
  4. Voeding mag nooit oud, bedorven, noch te lang of te kort gekookt zijn. Het mag ook niet kunstmatig gemaakt of ingeblikt zijn.
  5. Goed voedsel voor onze darmen zijn : volop gestoomde groenten, vers fruit, granen, peulvruchten en warme kruidenthee
  6. Goede specerijen voor ons immuunsysteem zijn :  Kurkuma, kaneel, kardemom, koriander, kruidnagel, triphala, gember, zwarte peper en asafoetida.
  7. Hele goede specerijen, die de T-cellen activeren (dit zijn virale afweer cellen) en afrekenen met virussen, schimmels en bepaalde bacteriën en dus onze weerstand verhogen, zijn ginseng, cat’s claw, ashwagandha, knoflook, curcumine c3 en kurkuma. En ook de shiitake paddenstoelen.
  8. Goed voor ons zijn ook de vitamines en mineralen, die een rol spelen bij een optimale weerstand, zoals Vitamine A, B, C, D en E. En de mineralen zink, koper, ijzer, selenium, calcium,  en magnesium zijn echt noodzakelijk. En carotenoïden.
  9. Antioxidanten, zoals kurkuma en granaatappel (resveratrol) en flavonoïden zijn ook belangrijk. Eet dus gezond en gevarieerd qua kleur. En drink ook wat groentensap
  10. De essentiële vetzuren (Omega-3 en Omega-6) zijn in een goed immuunsysteem in de juiste verhouding aanwezig. Lijnzaadolie, olijfolie en vette vis zijn hier voorbeelden van
  11. Gefermenteerde producten, de darm en darmflora, dit moet in een goede conditie zijn, omdat ze een onderdeel van ons immuunsysteem vormen. Voorbeelden om te eten zijn dan ; gefermenteerde groenten sappen, karnemelk, brooddrank, melkwei, zuurkool, pickles, natuurdesembrood, miso, tamari en shoyu.
  12. Vermijdt kunstmatige toevoegingen in het voedsel. Deze belasten ons immuunsysteem nog eens extra. De beste keuze zijn biologische of biologisch-dynamische producten uit een natuurvoedingswinkel.
  13. Een goede maaltijd bevat de 6 smaken en de belangrijkste bouwstoffen (vitamines, mineralen en proteïnes en dergelijke)
  14. Lindebloesem en vlierbloesem producten verhogen de weerstand ook. Als thee, bijvoorbeeld.

Ayurveda over ons immuunsysteem 

Het verschil in zienswijze tussen de ayurveda opvatting en onze westerse opvatting omtrent voeding

De ayurvedische opvatting over voeding is geheel anders, als een Westerse visie op voeding (6). De ayurveda gaat éérst uit van voeding en vertering van voeding om het begrip immuunsysteem en gezondheid te definiëren. De balans tussen de 3 dosha’s (menstypes)  is belangrijk ; Vata, Kapha en Pitta. Grofweg gezegd zijn de “Vata’s” de dunnere lange medemens. De “Pitta’s ” de midden maatjes. En de “Kapha’s ” de stevigerds onder ons.

het-verschil-in-dosha's

 

Ieder van de 3 heeft zijn eigen ‘passend’ eetpatroon en levenswijze, maar ook zijn eigen zwakke kanten. Over deze materie bestaat, in de ayurveda, een complete wetenschap over deze kennis van de ‘dosha’s’. Men zou er duizend boeken voor nodig hebben om dit punt volledig toe te lichten. Dat gaat niet in 3 regels. Maar om een idee te krijgen :

  • Pitta’s (het element vuur) kun je moeilijk stoppen, ze gáán maar door.  Ze willen ook altijd winnen. Scherp van tong en zeer intelligent van begrip en het doorzien van dingen
  • Kapha’s (het element aarde) zijn moeilijk in activiteit te krijgen, eten graag en zijn niet écht sportief en/of gaan de strijd niet graag aan. Kapha’s zijn meestal zeer betrouwbaar van karakter.
  • Vata’s (het element lucht) houden van beweging, verandering en van reizen. Ze blijven in beweging en hechten zich moeilijker.

Als men een goede balans tussen deze 3 heeft ontwikkeld, dan spreekt de ayurveda van gezondheid. In de ayurvedische voedingsleer is ‘vertering’ één van de meest gebruikte sleutelwoorden, als het om gezondheid en ons immuunsysteem gaat.

De Westerse eet gewoonten staan in een enorm contrast met de ayurvedische voedingsleer. We hebben eigenlijk geen duidelijke Westerse voedingsleer. Wat wij hier, in het Westen wél ontdekt hebben, is dat de Mediterrane keuken gezond is, en ons goed smaakt (13).  Wij, in het algemeen gesproken, zien ‘eten’ als iets wat je in je mond stopt en het moet lekker zijn. Het land en de daar bijbehorende achtergrond keuken vinden we belangrijk. Men lust graag Italiaans, Frans, Grieks of Spaanse voeding. Mexicaans, Thai’s of Indiaas.

Maar wát er precies ín het eten zit, zoals conserverings middelen, E-nummers, chemische toevoegingen, en ballast stoffen, dat maakt  sommige mensen niet zoveel uit.

Er is nog een probleem, de ‘moderne’ opvattingen en ‘voorlichting over voeding-regels’ veranderen per jaar. De inzichten over gezonde voeding verandert óók per jaar. Wat je wél en niet moet eten, en meestal klopt het ook nog niet. Eerst zegt men dat vet en roomboter slecht voor je hart zijn, dan zijn ze weer goed en blijken gezond voor je hart (11).  Dan is volvette kaas slecht voor je cholesterol en bloedvaten, dan blijkt het weer gezond te zijn(12). Zo kunnen we nog wel een poosje doorgaan. Wat moet je dan geloven ?

Eerlijk gezegd, hebben mijn man en ik ons nooit veel van al deze adviezen aangetrokken. We eten roomboter, zijn vegetariërs, we eten veel fruit. Af en toe een stukje chocolade, een glas wijn en pasta ? Lekker ! Maar een magnetron hebben we niet. En een grote diepvries ook niet. We eten alleen vers bereid voedsel.

Een dergelijke opvatting over voedsel heeft gevolgen 

Wij weten weinig over onze voeding. We hebben het idee, dat we onze vitaminen, eiwitten en dergelijke maar binnen moeten krijgen, dan is dat wel voldoende.  Maar hoe, wanneer of in welke combinatie we ons eten kiezen ? Dat is meestal van ondergeschikt belang, hier in het Westen. Verteerbaarheid is nauwelijks een punt. Maar bedenk, wat niet verteerd wordt, levert niet alleen weinig bouwstoffen, maar vormt ook afvalstoffen en gifstoffen in ons lichaam.

Wat is “ama” precies ? 

In de ayurveda spelen deze afval- en gifstoffen dus een belangrijke rol. Dit wordt ‘AMA’ genoemd. Het speelt een sleutelrol bij het ontstaan en in stand houden van ziekte. We beginnen meer en meer de invloed van afvalstoffen op ons lichaam te herkennen. En ontgifting, bijvoorbeeld zoals met curcumine c3 ‘superieur’ en kurkuma. Maar ook ontgiftingskuren, zoals een Pancha Karma kuur, worden steeds populairder. Omdat mijn man en ik dit ook regelmatig een boeken en ondergaan, heb ik over onze laatste “Pancha Karma” ayurvedische kuur 3 artikelen geschreven (zie onderstaand, 1, 2 en 3)

‘AMA’ heeft een erg negatieve kwaliteit. Het heeft eigenschappen als plakkerig, vettig, slijmerig, zwaar of traag. Het heeft een stinkende geur, wat we westers-idee-van-lekker-etenpas merken als dit ons lichaam verlaat. Je kunt ‘ama’ op je tong zien als een gekleurde gele. witte of groenige aanslag. Vandaar dat een ayurvedisch arts soms ook je tong wil zien, in zijn diagnose.

Als we ons voorstellen dat “ama” zich door het gehele lichaam kan verspreiden, dan kunnen we ons ook voorstellen dat er een relatie tussen ‘ama’ en (soms ernstige) ziekte is. (5)

Onder “ama” vallen alle onverteerde voedingssubstanties in ons lichaam. Substanties die niet door het lichaam zijn verteerd, en dus ook niet opgenomen. Sommige gifstoffen blijven hangen in de plooiing van onze darmen, maar sommige ‘plakken’ ook ergens in ons lichaam ergens vast.

Het zijn giftige stoffen voor ons lichaam, en vormen een belasting voor onze gezondheid en voor een goed werkend immuunsysteem.

Ayurveda gaat dus uit van het standpunt dat medicijnen in principe niet nodig zijn, als men maar de juiste voeding tot zich neemt. Juiste voeding betekent dat men leeft volgens zijn/haar ‘dosha’. Zodat je voeding eet die je goed kunt verteren, die de juiste kwaliteit voor je heeft, en in de juiste hoeveelheid. En ook zegt de ayurveda over medicijnen, als je consequent de verkeerde voeding tot je neemt, dan zal je nooit gezond worden. Mét of zónder medicijnen. En krijg je een verzwakt immuunsysteem.

Dit is een onderwerp waarover we vele en vele artikelen zouden kunnen schrijven. En, op deze Foodlog “www.degeneeskrachtigekeuken.nl”, hebben we dat ook gedaan.

Slaap oefeningen voor een sterker immuunsysteem ? Bestaat dat ? 

Om beter te slapen en ons rustiger te voelen ? Bestaan er zulke slaaptips- en oefeningen ? Jazeker. Deze 12 minuten kunnen je leven misschien verrijken en je visie over natuurlijke oplossingen voor slaapproblemen veranderen. Het is zeker de moeite waard en zeer interessant om even naar het volgende filmpje te kijken. Deze oefening komt van Sadhguru, een uitleg en oefeningen om beter te slapen. Zeer geschikt voor de slechte slapers onder ons.

De volgende lezing is gegeven door Sadhguru, een Indiaas mysticus met veel praktische tips en oefeningen. Een goede nachtrust geeft je en sterker immuunsysteem. Slecht slapen ? dat sloopt je !

Met een hartelijke groet van Tieneke

Zoek je de beste curcumine en/of kurkuma ? Ik, persoonlijk, beveel u dekurkumaspecialist aan. Waarom ? Die heeft uitstekende kurkuma in huis, van hoge kwaliteit voor een lage prijs. Met goede Know-How, en kennis van het product. Met liefde en zorgvuldige controle voor al onze kurkuma. En met zorg uitgekozen andere supplementen. Zoals ‘Neem’, ‘Ashwagandha’,  ‘Kurkuma Longa ‘Plus’ en Curcumine C3 ‘Superieur’ voor ons immuunsysteem. Een webshop met specialistische kennis en veelzijdige kurkuma producten. Ze zijn goed in heel veel ayurvedische producten. 

Disclaimer : Raadpleeg bij twijfel altijd een arts. Samensteller doet geen claims over diagnose, behandeling, genezing of ziektepreventie. De inhoud van dit artikel is uitsluitend bedoeld voor informatieve doeleinden. Houd er rekening mee dat de inhoud van dit artikel nog niets is geëvalueerd door medisch deskundigen. Geen van deze informatie dient te worden opgevat als medisch advies.  Raadpleeg daarom altijd een medisch gespecialiseerd/gekwalificeerd arts met kennis van natuurlijke supplementen voor aanvang van gebruik van natuurvoeding, voedingsadviezen en/of voeding of natuurlijke supplementen.

Bronnen en achtergrond artikelen

  1. Ayurvedische Pancha Karma kuur (Deel 1) 
  2. Ayurvedische Pancha Karma kuur, de behandelingen,  (Deel 2)
  3. Ayurvedische Pancha Karma kuur, praktische tips, (Deel 3)
  4. De Art-of-Living in Nederland
  5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22829853/
  6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32334064/
  7. “Ayurvedische Voedingsleer” Dr. A. K. Mehta
  8. “Ayurveda en Voeding” Dr. V. E. Premdani
  9. “Your Ayurvedic Constitution” Dr. Robert E. Svoboda
  10.  https://degeneeskrachtigekeuken.nl/2019/09/22/eten-met-kinderen-liever-smullen-dan-brullen/
  11. https://degeneeskrachtigekeuken.nl/2020/12/06/duidelijke-informatie-over-het-gebruik-van-vet-boter-en-ghee-een-ayurvedisch-gezichtspunt/
  12. https://degeneeskrachtigekeuken.nl/2016/09/25/vet-volvet-en-cholesterol/
  13. https://degeneeskrachtigekeuken.nl/2014/03/15/de-mediterrane-keuken/

Volgende »

  1. Pingback: Een gezond recept van broodbeleg uit 1886 | De Geneeskrachtige Keuken

  2. Pingback: Gluten intolerantie en de visie vanuit de ayurveda | De Geneeskrachtige Keuken

    • Hallo, Mia. Dank voor je compliment. Ja, ik zoek alles altijd zorgvuldig bij elkaar. Gelukkig ben ik in het bezit van vele tientallen boeken van ayurvedische artsen. Dus is er informatie genoeg over. Ook neem ik er een week (soms méér) de tijd voor om alles rustig ‘op een rijtje’ te zetten. En ik ben erg precies in de bronnen van mijn artikelen. Een hele fijne dag gewenst en een hartelijke groet van Tieneke 🙂

Leuk om u op mijn blog te ontvangen. Als u wilt, kunt u een reactie voor anderen achterlaten.

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.